Gümüşhane Zigana Dağı’nda çığ düştü, 10 dağcı hayatını kaybetti. Trabzon Tenis Dağcılık Kulübü TEDAK’a bağlı sporcular oldukları belirlenen dağcılar dün sabah (25.01.2009) iki grup halinde Zigana Dağı’ndaki Gümüşhane Valiliği’nin Kar Festivali kapsamında günü birlik bir tırmanış gerçekleştirdi. Ancak Kepenek zirvesi bölgesinde 1200 metre yükseklikte çığ düşmesi sonucu 17 kişilik dağcı grubu kar altında kaldı. Görgü tanıklarından bazıları çığın bir silah sesi sonrasında düştüğünü belirtiyor.
Kurtalanlardan Rasim Keleş haber ajanslarına yaptığı açıklamada, şunları söyledi: “Zigana dağına gidiyorduk. Kadırga bölgesinden geçiyorduk. 15-20 dakika yürümüştük, tek sıra halinde gidiyorduk. Yukarıdan çığ göründü. Kaçacak yerimiz yoktu. Kar geldi aldı bizi götürdü. Vadiye düştük. Sağ elim altta kalmıştı. Sol elimle karı kaldıramadım gücüm yetmedi. Yardım bekledim.”
Saat 11.00 sıralarında yaşanan olayın ardından başlatılan arama kurtarma çalışmaları akşam saatlerinde sona erdirildi. Jandarma ve sivil savunma ekiplerince, demir çubuklar ve küreklerle, karların biriktiği yaklaşık 100 metrekarelik bir alanda yürütülen çalışmalarda, başkaca herhangi bir bulguya ulaşılamadı.
Bölgeye gelerek yetkililerden bilgi alan Bayındırlık ve İskan Bakanı Faruk Özak ile Trabzon Valisi Nuri Okutan da çalışmaların tamamlanmasının ardından buradan ayrıldı.
Ölenlerin kimlikleri açıklandı
Çığ felaketinde yaşamını yitiren 10 dağcı: Özlem Timurcanoğlu, Hüsniye Sarıbıyık, Gülhanım Piyale, Burçak Sevim, Yasemin Aktaş, Hüseyin Karaosmanoğlu, Hasan Ali İsaoğlu, Erhan Terzi, Davut Akdeniz, Dursun İnan.
AKUT’tan açıklama
Zigana Dağı’nda 10 dağcının ölümüyle sonuçlanan çığ faciasının ardından olayı NTV televizyonuna yorumlayan AKUT Başkanı Nasuh Mahruki, kazanın bir dağcılık değil, yürüyüş grubu kazası olduğunu söyledi: “Belli ki çığ testini yapmadan yola çıkmışlar. 16-17 kişinin aynı anda çığ altında kalması çok zor görülen bir durum. Küresel ısınmanın da etkisi var” dedi.
Nasuh Mahruki yayında şunları söyledi: “Bu bir yürüyüş grubu kazası, Dağcılık kazası değil. Dağcılar daha dikkatli olur. Dağcılar, çığ riskinde geçmek gerekiyorsa teker teker geçerler, çığ düşerse korunma ve yardım imkanını sağlamak için.
Mevsim geçişi sözleri var çok yanlış. Mevsim geçişinde değiliz. Burada küresel ısınmayla ilgili faktörler var. Mevsimler değişti. Dağa gidenlerin buna her zamankinden daha fazla dikkat etmeleri gerekir. Ocak ayındayız. Mevsim geçişi mart sonunda olur. O zamanlarda risk olabilir. Bugün yaşanan ise beklenmedik bir ısı artışı olduğu için çığı tetiklemiş. Aşırı ısı farkıyla kar tabakaları kopabilir hale gelir. Dağcılar bir çığ testi yaparlar. Yamacın karı üzerinde kar küreğiyle mukavemet testi yaparsınız. Kolay ayrılıyorsa diye tabakaları test etmek lazım. Kolay ayrılıyorsa rotaya değiştirirsiniz, ille geçmek gerekiyorsa teker teker geçilir.
Kendilerinin tetiklediği bir çığ bu. Lider giden dağcının arkasından gidenlerin izleri hiç bozmadan yürümesi lazım. Birbirinin izine basarak omurgayı bozmadan yürümek lazım. Burada olduğu gibi bütün yamacı olduğu gibi keserek geçerseniz çığ riski artar. Çığ riskini iyi değerlendirmedikleri görünüyor. Artık küresel ısınmayla ilgili riskler çok daha iyi hesaplanmalı. Çığdan korkmak gerekir. Çığ riski olan yere tercihen girilmemesi, gerekir. Silah sesi konusundaki iddialar ben ce doğru değil. Bunun düşünülebilmesi için yamaçtaki karın sesle düşebilecek kadar kaygan ve kolay ayrılır olması gerekirdi. Silah sesi ihtimal bile değil. Kendileri çığı kesmişler ve tetiklemişler.
Islak kar çığı bu, yani kar su tutmuş ve ağır hale gelmiş. Bu çığ içine aldığı insanın vücudunu çok ağır hasara uğratır, kemiklerini bile kırabilir. Nefes alma imkanı da ıslak karda daha azdır.”
Çığzede dağcılara veda
Çıktıkları kar yürüyüşünde çığ altında kalan 17 dağcıdan 10’u yaşamını yitirmişti. Hayatını kaybeden 8 dağcı için Trabzon’da tören düzenlendi. Yaşamını yitiren Özlem Timurcanoğlu, Gülhanım Piyale, Burçak Sevim, Yasemin Aktaş, Hüseyin Karaosmanoğlu, Erhan Terzi, Davut Akdeniz ve Dursun İnan için düzenlenen törene yakınları, Trabzon’daki mülki ve askeri erkan ile vatandaşlar katıldı. Törende spordan sorumlu Devlet Bakanı Murat Başesgioğlu ve Bayındırlık ve İskan Bakanı Faruk Nafiz Özak da hazır bulundu.
Faciada hayatını kaybeden Hüsniye Sarıbıyık Maraş’ta, Hasan Ali İsaoğlu ise Giresun’da toprağa verilecek.
Erhan Terzi: Dağlar beni çağırıyor
Zigana Dağı’nda çığ düşmesi sonucu ölen Erhan Terzi’nin Karadeniz Teknik Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulunda okutman olduğu ve internetteki bir paylaşım sitesine “Dağlar beni çağırıyor, ama kızım bırakmıyor...” diye not yazdığı öğrenildi.
Üniversitedeki öğrencilik yıllarından itibaren dağcılık faaliyetlerine katılan Terzi, çeşitli dağcılık kulüplerinde yöneticilik yapıyordu. Yaklaşık 3 yıl önce evlenen ve 1.5 yaşında kızı olan Erhan Terzi’nin yaşamını yitirdiğini öğrenen yakınları, ailesinin Yenicuma Mahallesi’ndeki evinde toplandı. Oğlunun hayatını kaybettiğini öğrenince fenalık geçiren anne Remziye Terzi, hastaneye kaldırılarak tedavi altına alındı.
Üzengili’yi hatırladık
Zigana’da yaşanan çığ felaketi, Üzengili felaketini hatırlattı. Türkiye’de son 50 yılda çığ felaketlerinde 850 kişi hayatını kaybetti.
Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Afet Etüd ve Hasar Tespit Daire Başkanlığı'nın verilerine göre, Türkiye'deki çığ olaylarının büyük kısmı Aralık ve Mart aylarında meydana geliyor. Çığ olayları ağırlıklı olarak Doğu ve Güneydoğu Anadolu'nun dağlık kesimleri ile Karadeniz Bölgesinin bazı kesimlerinde yaşanıyor. Arazi yapısı, güneşin etkisi ve bölgede esen hakim rüzgarların yönleri Aralık-Mart aylarında çığ felaketlerinin meydana gelmesinde etkili oluyor.
Türkiye topraklarının yaklaşık yüzde 35'i çığ afetine maruz kaldığı da yapılan araştırmalar sonucu saptandı. Yapılan araştırmalara göre, çığ olaylarının Türkiye'de ağırlıklı olarak görüldüğü bölgeler şöyle belirlendi:
Karadeniz bölgesinde: Küre ve Soğanlı Dağları,
Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde: Tecer, Yama, Otlukbeli, Munzur, Karagöl, Palandöken, Kargapazarı, Aras Güneyi, Muş Güneyi, Kavuşşahap, Van Doğusu ve Hakkari Dağları.
Değerlendirmelere göre, çığ olaylarının en fazla görüldüğü iller sırasıyla şöyle:
Bingöl, Tunceli ve Bitlis.
Ölümcül çığ olaylarının büyüklüğü açısından sıralamada da şöyle:
Şırnak, Tunceli, Bayburt, Hakkari, Bitlis ve Siirt.
Yapılan araştırmalara göre, Doğu, Güneydoğu ve Kuzey Anadolu yerleşim bölgelerinde meydana gelen çığ olayları, can kaybı açısından deprem felaketinden sonra ikinci derecede yeralıyor.
Türkiye’de meydana gelen çığlar
Verilere göre, Türkiye'de 1958 yılından beri afet kayıtlarına geçmiş 448 adet çığ olayı bulunuyor. Bu olaylarda toplam 850 kişinin hayatını kaybettiği resmi kayıtlarda yer alıyor. Türkiye'de çığ felaketinin en yoğun yaşandığı yıllar ise 1991-1992 kış mevsimi olarak belirlendi. Bu yıllarda yaşanan çığ felaketlerinde toplam 328 kişinin hayatını kaybetti.
