Baksı Kültür Sanat Vakfı’nın Anadolu Ödülleri törenle sahiplerini buldu

Bayburt Postası - Baksı Kültür Sanat Vakfı, bu yıl ikinci kez düzenlediği Anadolu Ödülleri’nin kazananlarını açıkladı. “Geçmişi Selamlamak” başlığıyla düzenlenen 2021 ödül programında Refik Halit Karay “Edebiyat”, Bedri Rahmi Eyüboğlu “Görsel Sanatlar”, Emre Arolat “Mimarlık”, Muzaffer Sarısözen “Müzik” ve Lütfi Akad “Sinema” alanında Anadolu Ödülü’nün sahibi oldu. Doğan Holding ana sponsorluğunda gerçekleşen Anadolu Ödülleri programında bu yıl ilk kez “Doğan Değer Ödülü” adıyla verilen Onur Ödülü ise geçtiğimiz yıl aramızdan ayrılan, Kalan Müzik’in kurucusu Hasan Saltık’ın oldu. Mimarlık jürisinin verdiği Destek Ödülleri’ne de Melike Altınışık ve Ömer Selçuk Baz değer bulundu. 

Baksı Kültür Sanat Vakfı tarafından Anadolu’nun ortak kimliğine katkıda bulunan üretimlere dikkat çekmek amacıyla hayata geçirilen Anadolu Ödülleri, dönüşümlü olarak çiftli yıllarda kurumlara, tekli yıllarda kişilere veriliyor. 2021 yılında “Geçmişi Selamlamak” başlığı altında düzenlenen Anadolu Ödülleri’nin, son yüzyılda eser veren ve eserlerinde Anadolu’nun kültürel birikimini en üst düzeyde yansıtan sanatçılara sunulması hedeflendi. Adaylar beş ayrı dalda ayrı ayrı oluşturulan seçici kurul üyelerinin önerileriyle belirlendi.

Baksı’da üretecekler

Baksı Kültür Sanat Vakfı, bu yıl ilk kez Anadolu Ödülleri kapsamında Misafir Sanatçı Programı’nı da başlattı. 2021 ödül programında beş ayrı dalda, ödül alan her bir sanatçı adına genç bir yetenek Misafir Sanatçı Programı’na davet edildi. Görsel Sanatlar alanından Yılmaz Bulut, Sinema alanından Selman Nacar, Müzik alanından Mehmet Ali Şimayli, Edebiyat alanından Çağla Meknuze Kırant ve Mimarlık alanından Berin Erikçi bu programın ilk katılımcıları olmaya hak kazandılar. Genç sanatçılar bu yıl özel bir program dahilinde Baksı’da konuk edilecekler ve orada üretecekler. 

Geçmişin birikimi, bugünün enerjisi ile

Anadolu Ödülleri 2021 programının sonuçları 19 Ocak’ta Hilton Bosphorus Oteli’nde açıklandı.

Törende konuşan Baksı Kültür Sanat Vakfı’nın kurucusu Prof. Dr. Hüsamettin Koçan, “2020 Anadolu Ödülleri ile Arkeoloji, Gösteri Sanatları, Müzecilik, Restorasyon, Süreli Etkinlikler dallarında değerli projeleri belleğimizin ilk sayfasına kaydettik. 2021 Ödülleri’ni ise Edebiyat, Görsel Sanatlar, Mimarlık, Müzik ve Sinema alanlarında son yüzyıl içinde Anadolu’yu onurlandıran bireysel katkıları gündeme getirdik” dedi.

Koçan, “Bugünün Türkiye’sinde kimliğimizin en belirleyici özelliğinin Anadolu birikimi olduğuna inanıyoruz. Bu doğrultuda Anadolu insanının yaşam mücadelesini daha görünür kılmalı, orada yaşanan insan öykülerinin birikimini ve bizi nasıl zenginleştirdiğini yeniden görebilmeli, Anadolu’ya kültürler çöplüğü gözüyle bakmak yerine, değerler dünyasının toprağı olarak ondan gurur ve sevgi ile söz edebilmeliyiz. Baksı Kültür Sanat Vakfı olarak bu bağlamda Anadolu’yu geçmiş birikimler ve güncel enerji ile kültür ve sanatın barış coğrafyası olarak tekrar tekrar dünyamıza önermek istiyoruz” dedi.

Anadolu'daki insan zenginliğinin jüriyi seçim yapmakta çok zorlu bir süreçle başbaşa bıraktığını aktaran Koçan, konuşmasını şu ifadelerle tamamladı: 

"İtiraf etmeliyim; bu coğrafyadaki çeşitlilik ve yoğunluk, seçim yapma aşamasında görev alan herkesi oldukça zorladı. Ancak ödüllerin sınırlı sayıda olması mecburiyeti, arzu ettiğimizden çok daha az değeri paylaşmamızı gerektirdi. Bu nedenle bazı değerli isimleri anmadan, onlara gönül borcumu sunmadan geçmek istemem. Adnan Çoker, Ahmet Adnan Saygun, Arif Sağ, Aşık Veysel, Atıf Yılmaz, Behruz Çinici, Cengiz Bektaş, Doğan Kuban, Erden Kıral, Erol Akyavaş, Fakir Baykurt, Kemal Tahir, Malik Aksel, Metin Erksan, Neşet Ertaş, Neşet Günal, Nuri Bilge Ceylan, Orhan Kemal, Ruhi Su, Turgut Cansever, Turgut Zaim, Yaşar Kemal, Yılmaz Güney ve daha niceleri... Ödül verilen isimlerle birlikte onları da saygıyla ve sevgiyle selamlamaktan onur duyuyorum."

Anadolu’nun değerlerini onurlandırmak

Anadolu’nun zengin mirasını gelecek kuşaklara aktarmada önemli bir misyon üstlenen Anadolu Ödülleri’nin ana sponsoru olmaktan onur duyduklarını belirten Doğan Holding Yönetim Kurulu Başkanı Begüm Doğan Faralyalı ise şunları söyledi: “Bugün dünyada ve ülkemizde her gün giderek derinleşen, toplumların ve insanlığın birlikte hareket etme becerisini zedeleyen başlıca sorun kutuplaşma. Giderek keskinleşen kutuplaşmanın panzehri ise ortak değerlerimize sahip çıkmak. Doğan Grubu olarak kutuplaşmaya karşı durmak için 2017 yılında Ortak Değerler Hareketi’ni başlattık. Bu kapsamda yaptığımız araştırma, hepimizin ortak değerlerde buluştuğumuz ortak bir Türkiye hayali kurduğumuzu gösterdi. Anadolu’da, daha adil, eşit ve sevgi dolu bir dünyaya hizmet eden değerlerle bezeli çok katmanlı ve zengin bir kültür mozaiğine sahibiz. Mevlâna da, Yunus Emre de bu toprakların insanları. Bu toprakların mayası, kuşaktan kuşağa aktarılan değerlerle yoğruldu. Anadolu, hem ortak değerlerimizin yeşerdiği yer hem de en önemli ortak değerlerimizden biri. Doğan Grubu olarak, Anadolu’nun bize öğrettiklerine, anlattıklarına ve kadim değerlerimize sımsıkı bağlıyız. Dolayısıyla Anadolu’ya sahip çıkarak hepimize ait olanı ödüllendirmek kalbimize çok yakın bir  konu; Anadolu Ödülleri’ni desteklemekten onur duyuyoruz. Bu yıldan itibaren, bir onur ödülü olan Doğan Değer Ödülü’nü takdim etmekten dolayı da ayrıca çok mutluyuz. Anadolu Ödülleri’nin ortak kültürel hafızamıza büyük katkı vermiş kurumları ve kişileri daha görünür kılmasını ve nicelerine ilham olmasını diliyorum.”

İlham ve vizyon

Konuşmasında 2021 ödülleri sürecini aktaran Düzenleme Kurulu Başkanı ve Seçici Kurul üyesi Prof. Dr. Esra Aliçavuşoğlu ise şunları söyledi:

“Bu isimlerin Cumhuriyet tarihinde çarpıcı izler bırakan işlere imza attıklarını, bir ülkenin ortak kültürel hafızasının oluşturulmasına önemli katkılarda bulunduklarını söylememiz mümkün… Jürinin; Anadolu Ödülleri’nde yerel bir liyakat sunma kaygısının ötesinde, hayatımıza bir şekilde dokunan, yaşam pratiklerimize anlam katan, bizlere ilham veren, bireysel ya da kitlesel ölçekte farklı vizyonlar sunan isimlere yöneldiğini de özellikle vurgulamakta yarar var.”

İlk yıldan bu yana, Anadolu Ödülleri’nin ana sponsorluğunu Doğan Holding üstlenirken, Kurukahveci Mehmet Efendi programa sponsor olarak katkıda bulunuyor. Bir kağnı tekerleğini temsil eden ödül heykelciği ise sanatçı Osman Dinç’in imzasını taşıyor. 

2021 Seçici Kurulu’nda görev alan isimler ise şöyle sıralanıyor:

“Edebiyat” alanında Doğan Hızlan (Başkan), Beşir Ayvazoğlu, Mario Levi, Metin Celal, Sunay Akın; “Görsel Sanatlar” alanında Prof. Dr. Zeynep İnankur (Başkan), Prof. Dr. Burcu Pelvanoğlu, Prof. Dr. Esra Aliçavuşoğlu, Dr. İpek Duben, Doç. Dr. Zeynep Yasa Yaman; “Müzik” alanında Baki Duyarlar (Başkan), Cem Mansur, Cihat Aşkın, Erdal Erzincan, Evin İlyasoğlu; “Sinema” alanında Prof. Dr. Bülent Vardar (Başkan), Alin Taşçıyan, Atilla Dorsay, Derviş Zaim, Yeşim Ustaoğlu; “Mimarlık” alanında Prof. Dr. Suha Özkan (Başkan), Celal Abdi Güzer, Melkan Gürsel, Kerem Piker, Prof. Dr. Uğur Tanyeli.

Anadolu Ödülleri'nin sahibi olan isimlerin ödül gerekçeleri şu şekilde:

EDEBİYAT ÖDÜLÜ - Refik Halid Karay

Ödül gerekçesi: Anadolu Ödülleri 2021 Edebiyat Seçici Kurulu, Anadolucu edebiyatın ilk örneklerini veren, yazı ve kitaplarında Anadolu’nun kültürü, zihniyet dünyası, yaşam alışkanlıklarına dair çarpıcı gözlemler aktaran ve kronikleriyle yakın dönem tarihine ışık tutan Refik Halid Karay’ı ödüle layık görmüştür. 1888 doğumlu Refik Halid Karay, dünyaya açık bir İstanbul çocuğu, çok dikkatli bir gözlemci, külyutmaz bir entelektüel, hangi şartlarda olursa olsun hayattan zevk almayı bilen ve zihnini geçmişle hemen hiç meşgul etmeyen bir hayat adamı, muhalif bir mizah ustasıdır. Bu nedenle de hayatının çok önemli bir kısmı sürgünlerde geçmiş olan Atay, geçinebilmek için ister istemez çok yazan, fakat çalakalem yazdıklarında bile Türkçesindeki kıvamla göz dolduran ve hemen her cümlesinde alaycı bakışlarını, muzip gülüşünü ve yırtıcı zekâsını hissettiren bir yazardır.

Edebiyat ödülünü Refik Halit Karaya adına torunu Erten Karay, Atilla Dorsay ve Metin Celal'den aldı.

GÖRSEL SANATLAR ÖDÜLÜ – Bedri Rahmi Eyüboğlu

Ödül gerekçesi: Anadolu Ödülleri 2021 Görsel Sanatlar Seçici Kurulu, Anadolu’nun geleneksel sanatlarını ve dilini kucaklayan, bu coğrafyaya özgü öğeleri yapıtlarının odağına yerleştirerek süreklilik kazanmalarını sağlayan Bedri Rahmi Eyüboğlu’nu ödüle layık görmüştür. Bedri Rahmi Eyüboğlu, gravürden seramiğe, resimden hat sanatına, vitraydan heykele, yazmalardan mozaiklere geniş bir yelpaze sunan üretimiyle, Anadolu’nun geleneksel halk sanatlarının gelecek kuşaklara taşınmasında bir öncü oldu. Resimlerinde halk söylencelerini, efsaneleri ve Anadolu’ya özgü motifleri kullanan sanatçı, sanat yaşamı boyunca bu tutkusunun peşinden gitti, yapıtlarında Anadolu’yu yaşattı.

Bedri Rahmi'nin torunu Rahmi Eyüboğlu'na ödülü, Ekrem İmamoğlu ve Düzenleme Kurulu Başkanı Esra Aliçavuşoğlu sundu.

MİMARLIK ÖDÜLÜ - Emre Arolat

Ödül gerekçesi: Anadolu Ödülleri 2021 Mimarlık Seçici Kurulu, Emre Arolat’ı projelerinin bağlamla ilişki kurma, duyarlı yaklaşımın yapılı çevreye yansıma biçimi ve mimari tasarım disiplinini ortamlarda da sürdürme başarısından ötürü ödüle layık görmüştür. Emre Arolat, Galatasaray Lisesi, ardından Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi (MSGSÜ) Mimarlık Fakültesi’nden mezun oldu. 1986-1987 yıllarında ABD Washington D.C.’de Metcalf Mimarlık Bürosu’nda çalıştı. 1992’de MSGSÜ Mimarlık Fakültesi’nde yüksek lisans eğitimini tamamladı. 1987-2004 arasında Şaziment ve Neşet Arolat tarafından kurulan Arolat Mimarlık Ofisi’nde çalıştı. 2004’de Gonca Paşolar ile EAA-Emre Arolat Architecture’ı kurdu. O zamandan bu yana Ana Tasarım Sorumlusu olarak EAA’nın İstanbul, Londra ve New York ofisleri bünyesinde mimari proje üretimlerini sürdürüyor.

Emre Arolat ödülünü Melkan Gürsel ve Erol Tabanca'dan aldı.

MÜZİK ÖDÜLÜ - Muzaffer Sarısözen

Ödül gerekçesi: Anadolu Ödülleri 2021 Müzik Seçici Kurulu, geleneksel yöntemlerle nesilden nesile aktarılan türkülerin notaya yazılması, korunup arşivlenmesi, birer kaynak olarak akademik dünyaya aktarılabilmesi alanında çalışmış ve bu konuda geride kapsamlı bir külliyat bırakmış Muzaffer Sarısözen’i ödüle layık görmüştür. 

Muzaffer Sarısözen'in ödülünü jüri üyesi Cihat Aşkın, İTÜ Türk Musıkisi Konservatuarı Öğretim Görevlisi Süleyman Şenel'e takdim etti.

SİNEMA ÖDÜLÜ – Lütfi Akad

Ödül gerekçesi: Türkiye’de kendi kuşağı kadar gelecek kuşak sinemacılara öncülük ve öğretmenlik eden, sinemaya Yılmaz Güney’in de aralarında olduğu pek çok önemli yönetmen ve oyuncu kazandıran ve sinemamızın evrensel düzeye erişmesinde belirleyici rol oynayan Lütfi Akad, Anadolu Ödülleri 2021 Sinema Seçici Kurulu tarafından ödüle layık görülmüştür.

Lütfi Akad'ın torunu Melis Akad'a ödülü Tamer Levent ve Bülent Vardar verdi.

ONUR ÖDÜLÜ / DOĞAN DEĞER ÖDÜLÜ - Hasan Saltık

Ödül gerekçesi: 1992’den bu yana, kurucusu olduğu Kalan Müzik bünyesinde yaptığı çalışmalarla Anadolu’nun unutulmaya yüz tutmuş müziklerini büyük bir özveriyle derleyen, geride Türkiye coğrafyasındaki müzik kültürüne ilişkin kapsamlı bir arşiv bırakan Hasan Saltık, Anadolu Ödülleri 2021 Onur Ödülü’ne layık görülmüştür. Saltık, aynı zamanda, Anadolu Ödülleri 2021 Ana Sponsoru Doğan Holding tarafından bu yıl itibarıyla verilmeye başlanan Doğan Değer Ödülü’nün de ilk sahibi olmuştur.

Doğan Değer Ödülü'ne layık görülen Hasan Saltık'ın ödülünü oğlu Mehmet Ekin Saltık'a, Begüm Doğan Faralyalı ve Hüsamettin Koçan sundu.

DESTEK ÖDÜLÜ - Melike Altınışık

Ödül gerekçesi: Mimari tasarımın görece az değinilmiş alanlarında çalışması, tasarımda benimsediği çağcıl ve özgün yaklaşımı, yenilikçi mimarlık dili ve etkinliğini Türkiye coğrafyasıyla sınırlamayan uluslararası üretim pratiğinden ötürü Melike Altınışık, Anadolu Ödülleri 2021 kapsamında Destek Ödülü’ne layık görülmüştür.

Destek Ödülü'ne değer görülen Ömer Selçuk Baz ve Melike Altınışık'a ödüllerini Melkan Gürsel sundu.

DESTEK ÖDÜLÜ - Ömer Selçuk Baz

Ödül gerekçesi: Anadolu coğrafyasında mimari bakımdan örneği az bulunan müze ve ziyaretçi merkezi niteliğindeki dikkat çekici yapıları, projelerinin bulundukları yerle ilişkilerini önceleyen yaklaşımı ve mimari mekân kurgusundaki özgün malzeme dili dolayısıyla Ömer Selçuk Baz, Anadolu Ödülleri 2021 kapsamında Destek Ödülü’ne layık görülmüştür.