Ulaştırmada 3 yukarı, 8 aşağı!

Bayburt Postası - Kamu yatırımlarında Cumhuriyet tarihinin en büyük yatırımlarının birer birer hayata geçtiği Türkiye’de yatırımların aslan payı ulaştırmaya ayrılırken, Bayburt, bu alanda en az pay alan illerden biri oldu. Son 7 yılda ulaştırmada 5 milyon 538 bin liralık yatırım alan Bayburt, illere göre dağılımda 81 il arasında 78’inci sırada yer aldı.

Özel sektör ve teşvik belgeli yatırımlardan en az payı alan, yabancı sermayeli yatırımın ise hiç uğramadığı 5 ilden biri olan Bayburt, kamu yatırımlarından da tahmin edildiği gibi en az pay alan il oldu. 80 vilayet için rakamların ve sıralamanın her yıl değişkenlik gösterdiği verilerde, kamu yatırımlarının illere göre dağılımında 1999 yılında 64’üncü sırada olan Bayburt, 2000 yılından bu yana listenin son sırasında yer aldı!

2012’de Türkiye’ye toplam 44 milyar 434 milyon 287 bin lira kamu yatırımı yapıldı. Verilere göre geçtiğimiz yıl kamu yatırımlarının aslan payını Ankara alırken, en az payı ise şüphesiz Bayburt aldı. Devlet Planlama Teşkilatı’nın (DPT) açıklamasına göre Bayburt için bu sonuç sürpriz değil.

2000 ve 2012 arasında DPT’nin kamu yatırımlarının illere göre dağılımında Bayburt için değişkenlik gösteren tek veri, yatırım tutarlarının nüfusa oranlaması oldu.

2011’de 24 milyon 484 bin lira olan kamu yatırımı tutarının 2012’de yüzde 28 oranında artış göstererek, 33 milyon 790 bin liraya yükselmesine rağmen en çok yatırım alan iller sıralamasında son sıradan kurtulamayan Bayburt, sıralamanın nüfusa oranlamasına bakıldığında ise bir önceki yıla göre 7 sıra birden yükseldi. Kamu yatırımının nüfusa oranına göre, 2011’de 29’uncu sırada yer alan Bayburt, 2012’de 22’inci sırada yer aldı. Bayburt, bu sonuçla son 14 yılın en yüksek nüfusuna sahip olduğu 1999 yılındaki sıralamaya geri döndü. 1999 yılında toplam kamu yatırımlarının iller dağılımında 64'üncü sırada iken, nüfusa oranla ise 22’inci sıradaydı. Bu sonuç, Bayburt'un son 13 yılda verdiği göçün etkisini de ortaya koyuyor!

Kamu yatırımlarının illere göre pay dağılımında, 1999’da 64’üncü iken, 2000 ve 2012 yılları arasında son sırada yer alan Bayburt, yatırım tutarının nüfusa oranlamasında, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’nin (ADNKS) uygulanmaya başlandığı 2007’de 74’üncü, 2008’de 80’inci, 2009’da 58’inci, 2010’da 20’inci, 2011’de 29’uncu ve 2012’de ise 22’inci sırada görüldü. Bu verileri etkileyen en önemli faktör, toplam kamu yatırım tutarının her geçen yıl tüm ülkede artış göstermesi ve Bayburt'un nüfusunun da aynı şekilde her geçen yıl düşüşe geçmesi oldu. Verilerde dikkat çeken bir başka ayrıntı, toplamda Türkiye’nin en az nüfusuna sahip illerden Tunceli, Kilis, Gümüşhane, Ardahan ve Artvin’in gerisinde kalan Bayburt, nüfusa oranlama yapıldığında ise bu illerden sadece Ardahan'ı geçebildi!

Öte yandan, yatırımların sektörel dağılımlarına bakıldığında Bayburt, 2012’de en çok yatırımı eğitimde aldı. Eğitimde 21 milyon 998 bin liralık kamu yatırımı alınırken, sağlıkta 1 milyon 502 bin ve tarımda 6 milyon 748 bin liralık yatırım alındı. İmalat, turizm ve konut alanında kamu yardımı almayan illerden biri olan Bayburt, ulaştırmada 381 bin lira, enerjide 320 bin lira, madencilikte 126 bin lira ve diğer kamu hizmetlerinde toplam 2 milyon 715 bin liralık yatırım aldı. Sektörel dağılımın iller sıralamasına bakıldığında en çok yatırım aldığı eğitimde 79’uncu, sağlıkta 66'ıncı, tarımda ise 65’inci oldu.

Son 7 yılda en yüksek yatırım tutarı 2008’de, en çok pay 2007’de

Kamu yatırımlarının sektörel dağılımında ulaştırmada son 7 yıl içinde 5 milyon 538 bin liralık yatırım alan Bayburt, illere göre dağılımda 81 il arasında 78’inci sırada yer aldı. Manisa Milletvekili Erkan Akçay’ın geçtiğimiz günlerde TBMM’ye sunduğu soru önergesine de konu olan DPT verilerinin son 7 yıllık kamu yatırımlarına bakıldığında ise, en yüksek yatırım tutarı 1 milyon 140 bin lira ile 2008’de alınırken, bu süre içinde illere göre en çok pay ise 2007’de alındı. Bayburt, 880 bin liralık yatırımla 2007’de iller sıralamasında 68’inci sırada yer almıştı.

Son yıllarda bölgeye yapılan en önemli yatırımlardan Kop tünelinin Erzurum, Araklı tünelinin ise muhtelif iller alanında yer aldığı DPT verilerine göre 2006 ile 2012 yılları arasında devlet tarafından Bayburt’a ayrılan ulaşım yatırım tutarları şöyle: