Arif Nihat Asya’nın çok beğendiğim bir özdeyişi vardır: “Bir kitabın kaç dakikada okunduğunu bırak... Kaç senede yazıldığını düşün..”
Bugün size tanıtacağım kitap, bu özdeyişi tam anlamıyla hak etmiş bir kitap.
Dünya sinemalarında eğitim izlekli filmleri bulacaksın, kırk yıla yakın onları izleyip notlar alacaksın, Öğretmen Dünyası Dergisinde onları yazacaksın, sonra da kitap aşamasına geçireceksin bunları.
Çetin ve yararlı bir uğraş, alkışa değer bir çalışma.
Bu dediğimiz film izleme ve kitaplaştırma sürecinin öznesinin adı Mustafa Pala. Benim dostum, kendini yenileten ve çevresini yenileyen bir eğitimci, verimli bir yazar.
Kitabı Karine Yayınevi’nce daha yeni yayımlandı. Büyük olasılıkla ilk yazıyı da ben yazıyorum.
Eğitim izlekli 41 seçme film. Hem filmler; öyküleri ve iletileri bağlamında bilgileniyorsunuz hem de eğitimle bağını eğitimci gözüyle yazarımız irdeliyor, çözümlüyor. Doğal ki bu arada bir dünya turu da yapıyorsunuz.
Ben ki çok film izlediğimi sanırdım, bu 41 filmin ancak 10’nu izlemişim.
Yazarımız ünlü yönetmen Tarkovski’nin biz sözünü yazmış kitabının sunuşuna: “Zamanı mühürlüyor sinema.” Evet öyle oluyor, sonra biz o zamanlara dönebiliyoruz görüntülü olarak ve o görüntüler tarih yanında, daha neler aktarıyor bize neler.
Şimdi bu kitapta anlatılan filmlerden derlediğim iletileri aktarayım size, bunun ötesinde bilgi aktarmak olanaksız, bu kitap okunmalı.
-Belgeselle dramayı kucaklaştıran yönetmen: Nicholas Philibert.
-Liberal pedagojisinin övgüsüne adanmış bir film: Yerdeki Yıldızlar.
-Köy Enstitülerinin Aydınlığı: Toprağın Çocukları. Hasanoğlan Köy Enstitüsü yerleşesinde çekildi, Altın Portakal Festivalinde özel ödüle layık görüldü. Bu film, enstitülerin bu halkçı, aydınlanmacı, dönüştürücü işlevleriyle toprak egemenliğinden güç alan feodal değerlerin çatışmasını içten ve özverili bir oyunculukla anlatan iyi niyetli bir yapım.
-Öldürmeyi öldürmek, Yalnızlık Bakanlığı, Adam öldürmeyi oyun mu sandın ve Elephant/Fil filmi.
-Öğretmenin Pirus Zaferi: Bir Sekiz, Yedi. Öğretmenin duası ve şiddete uğrayan öğretmenler. Okulda şiddet için bitmez tükenmez bir kaynak ABD.
-Ölmeden önce izlenmesi gereken filmler listesinde yerini almalı. Hangi film? Üç Aptal. Bir Hint filmi. Üniliseye çevrilen üniversite… Yaratıcılığı reddeden bir akademik eğitim.
-Kurucu Edebiyattan sinemaya: Vurun Kahpeye. Türk Sineması eğitim filmleri bakımından tam bir çöl. Birkaç Hababam’la perdelerini kapatmış gözüküyor.
-Ve lise öğrencileri lise öğrencilerini oynuyor Klass/Sınıf filminde.
-Sessizlik adlı Güney Kore filminde işlenen, canlandırılan olayların ülkemizle de ilgi var. Çünkü Özel Engelliler Okulunda çocuklara öğretmenler ve okul yöneticileri fiziksel ve cinsel şiddet uyguluyorlar. Ve bu gerçekten yaşanmış bir öykü.
Bu filmi 5 milyon kişi izlemiş, gişe rekoru kırmış.
-Muhafazakâr Modernizm izlekli bir film: Bir Dağ Masalı… Bir Türk filmi… İzlemişsinizdir sanırım.
-Karanlığı eğitimle yırtmak: Mucize İşçi.
-Amerika’da Maymun Davası… Rüzgârın Mirası. Öğretmene Darwin cezası… İncil mi, Türlerin Kökeni mi? Amerika-Türkiye bağlamında konunun değerlendirilmesi. Unutulmaz diyaloglar ve geriye doğru yürümek.
Ve sıkı durun şimdi: Evrim kuramını anlattığı için cezalandırılan öğretmeni savunan avukatın heykeli 92 yıl sonra, bilimi yargılayan mahkemenin karşısına dikildi. Darısı ülkemizin başına.
-İki Dil Bir Bavul… Ana dilde eğitim, iki dilli dilsizlik. Yazarımızı Mustafa Pala, anadilde eğitim sorunsalına kendi bakış açısını “Bize Göre” başlığıyla eklemeyi unutmuyor. “Sekiz yıl ana dilde eğitim, sonra Türkçe eğitim ve sistemle bütünleşme” tasarımını uygun görmüyor.
-Eğitimin Süpermeni özel okullar mı?
-Çin’in eğitim mücadelesi: Tebeşir/Bir Eksik Değil. Ülkemizle benzer sorunların ve benzer çözümlerin işlendiği bir film. Yazarımız son tahlilde: Kamucu Eğitim şart, diyor.
-Sosyalizmin eğitim sorunları ve Küba: Hal ve Gidiş.
-Son Günler adlı film: Öğrenciler faşizmi yargılıyor.
-Ve Yüzleşme ve Gönül Yarası ve daha pek çok film.
Bu kitabı gönül rahatlığı ile salık veriyorum, okuyunuz.
