Örs ve çekiç arasında geçen yarım asır: Necmi Köse

Bayburtlu zanaatkar Necmi Köse, insanlık tarihinin en eski uğraşlarından biri olan demircilik mesleğinde 55 yılı geride bıraktı. 

Örs ve çekiç arasında geçen yarım asır: Necmi Köse

Bayburt Postası - Camiikebir mahallesi Nalbandiler caddesinde 80 yıldır demir dövülen dükkanda mesleğini sürdüren Necmi Köse (62), son yıllarda çırak bulmakta güçlük çektiği mesleğini tek başına sürdürüyor.

1959 yılında Şingah mahallesinde doğan ve Şehit Yüzbaşı Agah İlkokulu'nda ilkokula başladığı yıllarda öğleden sonraları yemek götürmek için gittiği dükkanda çıraklığa başlayan Necmi Köse, bugün bu köklü meslekte yarım asrı geride bıraktı.

Sıcak demircilik mesleğini, ihtiyaçtan değil de bir geleneğin yok olmaması adına sürdüren ender kişilerden biri olan Necmi Köse, ustası, babası Süleyman Köse'yi 2000 yılında 85 yaşında kaybetse de onun anılarını yaşatmaya devam ediyor. 80 yıllık dükkanın, bir o kadar kadim tabelasında Demirci Süleyman Köseoğlu yazıyor.

Haber: Murat Okutmuş 

Ticaretin kalbinin attığı yerdi...

Ulu Cami çevresinin demirciler, kalaycılar, bakırcılarla dolu olduğu yıllardaki halini özlemle andığını belirten Necmi Köse, 1970 ve 1980'li yıllarda Zahire Meydanı'nın da getirdiği kalabalık ile bulunduğu alanın Bayburt''ta ticaretinin kalbinin attığı bir merkez olduğunu söyledi.

Rızık bizden önce gelirdi!

O yıllarda sabah 6'da geldiği işyerinin önünde mutlaka müşterilerini kendisini beklerken bulduğunu söyleyen Necmi Köse, sürekli yatsı namazına kadar çalıştıklarını, bazen de Erzurum'dan yüklü sipariş aldıklarında dükkanda sabahladıklarını anlattı.

Sabaha kadar mesai

Bir dönem Erzurum'dan sürekli tırmık siparişi aldığını ve bunları yetiştirmek için 24 saat boyunca dükkanın açık kaldığını anlatan Köse, öküz tırmığı denilen bu siparişi kavuşturmak için sabahlayıp, sabah da Erzurum'dan gelen müşterisini, işi tamamlanmış bir şekilde memnun uğurladığını anımsıyor.

Kızaklar da çocuklar da azaldı!

Kızakların yoğun olduğu dönemlerde kızak altlarını çokça yaptıklarını hatırlayan Köse, şimdilerde ise çocuklar için demirden kızak yaptığını fakat kızakları kayabileceği kar yağışının da kızakla oynayacak çocukların da azaldığını aktardı.

İspir'e 4 kamyon nal!

Atın, öküzün çok olduğu dönemlerde İspir panayırına nal götürdüklerini de anlatan Köse, Bayburt'tan İspir'e 4 kamyon nal gittiğini ve tamanının tükendiğini hatırlıyor.

Neler üretirdi, şimdilerde neler üretiyor?

Köse, şimdilerde garaj ve dam kapılarının 'kuşak' diye tabir edilen demir aksamlarını, et dövmek için satır, kapılar için zırza, düğme gibi demirden araç gereçkler yaptığını, ayrıca her türlü bileme işini de yaptığını belirtiyor.  

Fabrikalaşmanın, makineleşmenin öncesinde, tarımın karasabanla yapıldığı dönemlerde pulluk, tırmık, kotan, çapa gibi aletleri üretmekle başedemediklerini söyleyen Köse, bugün bunların bazılarının tedavülden kalktığını, bazılarının ise fabrikasyon ürünü olarak piyasada yer aldığını dile getiriyor.

Çırak seçerdi, çırak bulamıyor!

Önceden ailelerin çocuklarını sırf sanat öğrensin diye kendilerine çırak vermek için sıraya girdiğini söyleyen Necmi Köse, şimdi kendi çocukları ve torunlarının bile işe yanaşmadıklarına değiniyor.

İftarı kahvaltıdan sayıyor...

Necmi Köse'nin sağlık açısından aldığı önlemler, bugün tıp ilminin de  onayladığı geleneksel öğretiler. Her gece yoğurt yiyor ve her sabah bal yağ. Hatta Ramazan'da dahi iftarı kahvaltıdan sayıyor ve orucunu bal yağ ile açıyor. "Ramazan olduğu için biraz kilo yapıyor ama olsun alışkanlığımdan vazgeçemem" diyor.

Örs ile çekiç arasında yarım asrı ardında bırakan Necmi Köse ile sohbetimiz esnasında ocak da yanıyordu. Necmi Köse'nin ateşin ortasından çekip çıkardığı narlanmış demir parçalarına, yeni şekiller vermek için 'Haktır Allah' nidaları eşliğinde inen çekiçleri tutan eller sürekli değişti. Günümüz insanı sanırım bu mesleği yapabilecek kadar güçlü gıdalarla beslenmiyor. 1 saatlik bir mesaide Necmi Köse'ye ya kapısının önünde taksicilik yapan oğlu, ya askerden yeni gelmiş torunu, ya da kadirşinas esnaf komşuları el attı.

Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.
Avatar
MUSTAFA ŞALCI 2 yıl önce

NECMİ KÖSE ABİ MAŞALLAH...