Bayburt Postası - Bayburt kültürü üzerine yapılan tanıtım belgesellerinde başköşede verilen tırnaklı geleneği zor günler geçiriyor. Lokantaların Bayburt Döneri'nin bileşeni tırnaklı pide yerine lavaşı tercih etmesi üreticiyi zor durumda bırakıyor. Tırnaklı pide üreticisi Yavuz Çoban, "Böyle devam ederse 10 seneye kalmaz bu kültür de yok olur" dedi.
Bayburt’ta 40 yıla yakın bir zamandır tırnaklı pide üzerine hizmet veren firmalarda çalışan ve son 20 yıldır kendi işyerinde tırnaklı pide üreten Yavuz Çoban, tırnaklı pidenin sabah kahvaltısında tercih edilmesinin yanında bir de Bayburt dönerinin bir parçası olduğunu ifade ederek, lokantaların artık tırnaklı pideyi tercih etmediklerini söyledi.
Lokantaların kültürün yok olmasına öne ayak olduğunu ifade eden Çoban, “Üç kuruş daha fazla para kazanmak için dönerin yanına tırnaklı almıyorlar. 250 gram tırnaklı pideyi 5 liradan satıyoruz, gramını bilmediğim iki lokmalık lavaşın teki ise 1,5 liradan satılıyor. Dolayısıyla lokanta burada kara etmiyor ama kültürün yok olmasına katkı sunuyor. Sacda pişen lavaş ile odun ateşinde pişen tırnaklı bir olur mu?” dedi.
Şimdilerde kendisinden az miktarda alan tek bir lokanta olduğunu ifade eden Yavuz Çoban, “Her gün saat 5’te kalkıp fırının başına geliyorum. Tırnaklı olmadan kahvaltı yapmayan bir kesim var Bayburt’ta, fakat kahvaltı ile dönecek bir iş değil. Bu gidişle 10 seneye kalmaz, bu kültürün sonu gelir. Bu benim bir ihtiyacım değil, istersem yapmam. Sadece kıymalı, peynirli pide yaparım. Lokanta teşvik etmezse bu iş yürümez” şeklinde konuştu.
4 yıl Burak Pide’yi işlettiğini, 8 yıl Kasaplar Çarşısı’ndaki salonda çalıştığını, 20 yıldır da kendi işyerinde tırnaklı üretimi yaptığını, bir anlamda ömrünü tırnaklı üretimi üzerine geçirdiğini ifade eden Çoban, geçmişteki taleplerden bahsederken, Bayburt’taki ekonomik kaybın ve tırnaklı kültürünün nerelerden ne durumlara geldiğine ayna tuttu.
“Abdullah Küfeoğlu’nun işlettiği Bayım Lokantası’na pazartesi günü bin 200 tırnaklı verirdik. Bin 100 tane eski Çoruh Lokantası’na, 800 tane Mintaş Lokantası’na, 600 tane Zafer Lokantası’na verirdik. Sürekli üretirdik. El minibüsü ile tırnaklı servisi yapardım. 4 kişi çalışıyorduk. Saat Kule Meydanı’ndaki işyerimde günde 6 çuval tırnaklı yapıyordum. Ne oldu bu 6 çuval tırnaklı, bir anda 1,5 çuvala düştü. Bunu bir sorgulamak lazım. Bu iş bizim gözümüzde büyümeye başladı.”
Çoban, lokantaların başka kültürülere özenmeden kendi kültür unsurlarını korumaları gerektiğini belirtti.
Haber ve Fotoğraflar: Murat Okutmuş
Fırıncı kardeşimiz çok haklı lavaş bizim yörenin lezzeti değil tırnaklı bizim yöremizin ürünüdür köylerde analarımız tırnaklı ayarında ekmek yaparlardı neden dönerin vazgeçilmez sunumu olan tırnaklı tercih edilmiyor