Sayın Cumhurbaşkanı, Recep Tayyip Erdoğan'ın Kasım 2015'teki Bayburt ziyareti sırasında verdiği talimat üzerine hazırlanan Çoruh Nehri Projesi hayata geçiriliyor. Sayın Erdoğan'ın Bayburt ziyaretindeki "Çoruh'u Bayburt'a katın, kazandırın. Çoruh'la ilgili projeleri yaptırın, doğru şeyler olsun" şeklindeki talimatının ardından, Bayburt Belediyesi; DSİ Bölge Müdürlüğü'ne, Çoruh Nehri Islah projesi hazırlattı ve 2016 yılısonunda projenin yapımına başlandı.
Asuman Uz - Mimar
Çoruh Nehri'ni Bayburt'a kazandırmak amacı ile başlatılan proje, DSİ'nin ıslah mantığı ile şehircilik mantığından uzak bir anlayışla Çoruh'u bir beton yığınına çevirmiştir. Projede, Çoruh Nehri'nin iki kenarı yaklaşık 7 şer metre doldurulup, mevcut nehir yatağı daraltılıyor. Nehir yatağının ortasında kazı yapılarak, Çoruh beton bir kanalın içine hapsediliyor.
MİLYONLARCA PARA HARCANARAK YAPILAN PROJE, ATIL BİR ALANA DÖNÜŞECEKTİR
Çoruh'un kenarında mevcut yürüyüş yolları varken, bu yollara paralel olarak nehir yatağının içinde ikinci bir yürüyüş yolunu yapmak için nehri doldurmanın mantığı nedir? Yeni projeden sonra şu anda mevcut yürüyüş yolunda gezen insanlar nehirden 7-8 metre uzaklaştıracaktır. İnsanlar, nehre yakın olmak için yoldan metrelerce aşağıda nehir yatağı içinde planlanan ikinci paralel yola inmesi gerekecektir. Siz cadde ve dükkanlarla ilişkisi olmayan etrafı duvarla örülü bir çukurun içine inerek yürümek ister misiniz? Milyonlarca para harcanarak yapılacak bu alanlar düşünüldüğü gibi kullanılamayacak, yarın atıl bir alana dönüşecektir.
(Kırmızı ok mesafesindeki şu anda ki mevcut yolda yürüyen insanlar nehrinden uzaklaşacak.)
Fotoğraf 5 (2005 yılı Çoruh Nehri taşkını)
BAYBURT'UN KİMLİĞİ KALESİ VE ÇORUH NEHRİDİR
Bayburt Kalesi ve Çoruh Nehri Bayburt'un kimliğidir ve Bayburt tarihinin en büyük tanıklarıdır. Bizler bu değerleri koruyarak gelecek nesillere aktarmalıyız. Çoruh Nehri'ni Bayburt'a katmak için nehir yatak genişliği korunmalı, asla daraltılmamalıdır. Daraltıldığında Çoruh, nehir olmaktan çıkarak sıradan bir dere görünümüne döner..
Fotoğraf 7 Çoruh Nehri, kıyısındaki yeşil alanlar ve Bayburt Kalesi, Bayburt'u tanıtan en güzel fotoğraftır. Sözü geçen bu proje yapılırsa bu manzara yok olacaktır.
Fotoğraf 8 2005 yılında Bayburt Çoruh Nehri ve kıyısındaki yeşil alanlar...
Fotoğraf 9 2017 yılında Çoruh Nehri kıyısındaki yapılaşma ile birlikte yeşil alanlar yok olmakta aslında bu alanlar Çoruh'u kentte yaşayanlarla buluşturacak rekreasyon alanları (gezme, yeme içme ,park vb.) olarak planlanmalıdır.
TÜRKİYE VE DÜNYADAN ÖRNEKLER
Eskişehir Büyükşehir Belediyesi, Porsuk Çayı Islah Projesi ile 'En iyi Rehabilite' dalında 'Büyük Çevre' ödülüne layık görüldü. Eskişehir projeyi, dünyaca tanınan bir İngiliz firma ve Türkiye'de alanında uzman Su Yapı ile uzun bir zaman diliminde planlayıp hayata geçirdi.
Bayburt'ta yapılan proje, Eskişehir örneğinden uzak olarak kısa vadede sadece DSİ'nin ıslah mantığına teslim edilerek yapılmıştır. Porsuk Çayı'nın Eskişehir'e kattığı değerden daha fazlasını katacağı iddia edilen Bayburt Çoruh Islah Projesi, değil Bayburt'a değer katmak Bayburt'tun en önemli kimliği olan Çoruh Nehri'ni yok edecek onu nehir olmaktan çıkarıp bir kanala dönüştürecektir.
Fotoğraf 10 Eskişehir Porsuk Çayı
Scott Wilson Kirkpatrick & Cons. Inc. (İngiltere)
DÜNYADA İÇİNDEN ŞEHİR GEÇEN KENTLER
Aşağıdaki resimlerde Nehirlerin su seviyelerinin yükselip azalmaları göz önünde bulundurularak ve nehrin doğal yapısını bozmadan dünyada yapılan projelerden örnekler var.
Fotoğraf 11 Almanya'da yayınlanan, nehir alanlarının nasıl tasarlanması gerektiğini anlatan, dünyada bu konuda en çok başvurulan kitaplardan olan RİVER SPACE DESİGN kitabından alınan örnekler...
Çoruh Nehrini Bayburt'a kazandırmak için nehrin doğal yapısı korunarak yapılması düşünülen gezi alanları, Çoruh Nehri yatağının içinde değil, Çoruh Nehri kıyısında (örneğin şekil 10 da kırmızı renkle gösterilen alanlar) yapılmalıdır. Çoruh Nehri kıyısı rekreasyon alanları olarak planlanıp ve halkın kullanımına açılmalıdır.
Fotoğraf 12 Yukarıdaki resim Erzurum Köprüsü ve Bent Köprüsü arasındaki Çoruh Nehri ve çevresinin havadan alınan fotoğrafı, kırmızı işaretli kısımlar henüz yapılaşmamış alanlardır, 2016).
Fotoğraf 13
Fotoğraf 14
Resimlerdeki gibi Çoruh Nehri'ni insanlarla buluşturmaya imkan verecek planlama ilkeleri göz önünde bulundurulmalıdır.
Fotoğraf 15
Fotoğraf 16 Bayburt merkezinde Çoruh Nehri kenarlardan doldurulup, ortada kazı yapılarak bir kanala dönüştürülüyor.
Çoruh'u Bayburt'a kazandırmak kanala dönüştürmek değil, suyunun azalmasının ardındaki yapay sebepleri ortadan kaldırarak Çoruh'u geri kazanmaktır. Çoruh'u yok eden bu proje bir an önce durdurulmalıdır.
Asuman hanım cok guzel yazmışsınız gercekten helal olsun umarim bu konuda yapilan yanlislar görülür ve coruhumuz bayburtumuza dogalligiyla geri dondurulur. Kulturel miraslarimiza daha iyi sahip cikmali beton yigini sekline donusturmemelidir.