550 koltuk arasında ‘tek’ kalınca…

2007 Milletvekili Genel Seçimi'nde 2 milletvekili çıkaran Bayburt, 2011 seçimlerinden sonra tek milletvekili ile temsil edilen tek il olacak. Nüfusu 2010 yılında yapılan sayımlarda 74 bin 412 kişi olarak belirlenen Bayburt, Anayasa Mahkemesi'nin Milletvekili Seçim Kanunu'nda yaptığı değişiklik ile milletvekili sayısı 1’e düştü. Türkiye genelinde tek milletvekili ile temsil edilecek olan Bayburt, ikinci vekil sayısını ise sadece 2 bin 287 kişi ile kaybetti!

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi’nin (ADNKS) ilk kez uygulanacağı 24. Dönem Milletvekili Genel Seçimi'nde, illere göre 2000'den sonraki nüfus artış ve azalmanın etkisi görülecek. Anayasa Mahkemesi’nin, 2009’da yapılan milletvekillerinin illere göre dağılımını yeniden düzenleyen kararı iptal etmesinin ardından milletvekili sayıları yeniden belirlenecek. İptal kararının ardından bazı illerin milletvekili sayıları arttı, bazılarının azaldı, bazı illerin milletvekili sayısı ise değişmedi.

Nüfus artış ve azalışı sebebiyle 41 ilin vekil sayısında değişiklik oldu. 28 ilin vekil sayısı bir önceki seçime göre azaldı. Nüfusunu arttıran 14 şehir ise daha fazla vekil gönderme fırsatı yakaladı. Türkiye'nin en kalabalık şehri İstanbul 15, Ankara 2 ve İzmir 2 milletvekili fazladan vekil gönderecek iken, milletvekili sayısı 2 olan Bayburt tek milletvekili gönderecek.

Şehirlerin nüfuslarında yaşanan bu hareketliliğin yanı sıra Anayasa Mahkemesi'nin 22 Ekim 2009 tarihinde Milletvekili Seçim Kanunu'na eklenen bir maddeyi iptal etmesinin de etkisi oldu. "Nüfusu iki milletvekili çıkarmaya yetmeyen iller, artık nüfus sıralamasında da milletvekili sayısını ikiye çıkaramazlarsa, önce iki milletvekili çıkaramayan illere ikinci milletvekili verilir." ibaresinin iptal edilmesiyle Bayburt 1 milletvekili kaybetti.

Bayburt neden 1 milletvekili gönderecek?

Türkiye genelinde tek milletvekili ile temsil edilecek olan Bayburt, ikinci vekil sayısını sadece 2 bin 287 kişi ile kaybetti. 550 olan milletvekili sayısının illere göre ilk dağılımında 1 milletvekili sayısına sahip 5 il arasında yer alan Bayburt, Türkiye’nin en az nüfusuna sahip olduğu için milletvekili sayısının 'artık nüfus' dağılımından pay alamıyor.

Nasıl hesaplanıyor?

İllerin çıkaracağı milletvekili sayısı öncelikle her ile 1 milletvekili verilmesiyle belirleniyor. 81 ile 1'er vekil dağıtıldığında geriye 469 milletvekili kalıyor. Arkasından 73 milyon 722 bin 988 kişi 469'a bölünüyor. Buradan elde edilen 157 bin 191 kişiye birer milletvekili düşecek şekilde vekil dağılımı yapılıyor. 428 milletvekili daha bu şekilde illere dağıtılıyor. Arta kalan 41 milletvekili de 'artık nüfus'u en çok olan illere dağıtılıyor. İlk bölünmede bir milletvekili sayısından fazla çıkaramayan (az nüfuslu) iller, buradan da bir milletvekili alarak, toplamda iki milletvekili çıkarmaktadırlar. Bu nedenle nüfusu 76 bin 699 olan Tunceli 'artık nüfus' değeriyle ikinci milletvekili sayısına sahip olurken, nüfusu 74 bin 412 olan Bayburt, 'artık nüfus' değeriyle ikinci ‘bir’den mahrum kalıyor ve Türkiye genelinde ‘1’ milletvekili çıkaran tek il oluyor.