Bayburt Postası - 1916-1918 yıları arasında gerçekleşen Rus işgali sırasında Bayburt Belediye Başkanlığı yapan 17 Ekim 1917’de Rusya’da gerçekleşen Bolşevik İhtilalinin ardından Bayburt’tan çekilen Rus kuvvetlerinin gitmesiyle gücü ele geçiren Ermeniler tarafından önce taş mağazalarda hapsedilen ve daha sonra canice şehit edilen Hafız Süleyman Efendi, Ulu Cami bahçesinde bulunan kabri başında anıldı.
102. yıl anısına, 1916 yılında Kop Dağlarında Rus kuvvetleriyle cereyan eden savaşlarda Rus süvari birliklerinin hücumu karşısında kontrolsüz olarak geri çekilen erleri durdurmaya çalışırken, Ahsunk (Gümüşsu) Köyü Hanları mevkinde atının üzerinde alnından vurularak şehit edilen 9. Piyade Tümen Komutanı Miralay Sabri Bey’in Kaleardı Mahallesi’nde bulunan kabri de ziyaret edildi.
Kurtuluş kutlamaları kapsamında son ziyaret Yukarı Kırzı köyünde bulunan Şehit Kadınlar İffet Anıtı'na gerçekleşti.
102. yıl anısına, 1916 yılında Kop Dağlarında Rus kuvvetleriyle cereyan eden savaşlarda Rus süvari birliklerinin hücumu karşısında kontrolsüz olarak geri çekilen erleri durdurmaya çalışırken, Ahsunk (Gümüşsu) Köyü Hanları mevkinde atının üzerinde alnından vurularak şehit edilen 9. Piyade Tümen Komutanı Miralay Sabri Bey’in Kaleardı Mahallesi’nde bulunan kabri de ziyaret edildi.
Kurtuluş kutlamaları kapsamında son ziyaret Yukarı Kırzı köyünde bulunan Şehit Kadınlar İffet Anıtı'na gerçekleşti.
1916-1918 yılları arasında Bayburt’ta gerçekleşen Ermeni mezalimi sırasında Yukarı Kırzı Köyü’nde namuslarını korumak adına çocuklarıyla birlikte su kuyularına atlayarak şehadet şerbetini içen kadınlar anısına yaptırılan anıtın bulunduğu Yukarı Kırzı Köyü’nde Bayburt Belediyesi ve Aydıntepe Kaymakamlığı tarafından anma programı düzenlendi.
Belediye Başkanı Hükmü Pekmezci burada yapığı konuşmada, “Bugün burada bir destanın yazıldığı yerin önündeyiz. Ama size kısaca birkaç cümle ile başka konuları da izah etmek istiyorum. Aydıntepe Ovası 31 Temmuz 1829’da Rusların Bayburt’u ele geçirme gayretleri ile beraber bu ovada büyük bir mücadele verilmiş Bayburt halkı ile Karadeniz’den gelen milislerin gayretiyle burada bir destan yazılmış. Burada Rusların önemli bir generali öldürülmüş ve Ruslar ilk defa geri çekilmek zorunda kalmışlar. 8 Ağustos 1829’da güçlü bir konumda tekrar geri dönmüşler ve maalesef Bayburt işgal edilmiş” ifadelerini kullandı.
Konuşmasında Bayburt’taki işgal yıllarından da bahseden Başkan Pekmezci, “Aradan yıllar geçmiş ve 16 Temmuz 1916’da Bayburt’un işgal dönemi başlıyor. Ekim 1917’de Ruslar Bolşevik İhitilali ile Bayburt’tan, topraklarımızdan çekilirken silahlarını yıllarca birlikte yaşadığımız ve dost bildiğimiz Ermenilere teslim etmişler. Asıl çile ve ızdırap ondan sonra başlamış. Yukarı Kırzı’da bunun bir örneği var. Burada genç kızlarımız, kadınlarımız namuslarının bir başkasının eline geçmemesi için kendilerini kuyulara atarak hayatlarına son vermişler. Yıllar önce burada 20 Şubat’ta kurtuluş bayramı yapılırdı. Yukarı Kırzı’da başlardı sonra 21 Şubat’ta Bayburt’ta devam ederdi. Aradan yıllar geçti şu anda o bayramı yapamıyoruz ama bugün burada bir bayram coşkusuyla tekrar bunu yerine getiriyoruz. Burada bir müze yapıldı, emeği geçenleri yürekten kutluyoruz. İnşallah gelecek kuşaklarımıza burada yaşanan o faciayı anlatma adına önemli bir durak olur ve bizde gelecek kuşaklarımıza bunları anlatırız” diye konuştu.
Vali Epcim ise Aydıntepe Kaymakamı Mustafa Akın ve emeği geçenlere teşekkür ederek, “Kendisi büyük gayret gösterdi. Burada yaşanan acı olayın hikâyesinin tüm ülke çapında bilinmesi için bizlere de gayret etmek düşüyor. İffet Anıtı’na konu olan kadınlarımızın torunları burada bizlerle birlikte. Gelecek nesillere bunu nasıl aktarabiliriz? diye şu anda bizde bir proje hazırlığı içerisindeyiz. Başta ilimiz olmak üzere çevre vilayetleri de kapsayacak biçimde öğrencilerimizi buraya getirerek yaşananları anlatacağımız bir çalışma yapıyoruz. Yukarı Kırzılıların da burada yaşanan acı olayları gelen misafirlere net bir şekilde anlattıklarını biliyoruz. Bu anıta ve geçmişe sahip çıktıklarını biliyoruz. Bu anıtın ve müzenin yapılmasında emeği geçenleri kutluyorum. Şehit kadınlarımız başta olmak üzere Kop savunmasında ve Bayburt’un kurtuluşunda şehadete ulaşanları hayır ve rahmetle yad ediyorum” diye konuştu.
Yukarı Kırzı’da yaşananların bilinmesi adına gayretle çalışmaya devam edeceklerini aktaran Kaymakam Mustafa Akın da kendilerine bırakılan emanete sahip çıkacaklarını söyledi. Bölgede yaşanan katliamların tüm dünyaya duyurulması noktasında bir seferberlik halinde olacaklarına vurgu yapan Kaymakam Akın, konu hakkında ilgililerden destek talep etti.
Belediye Başkanı Hükmü Pekmezci burada yapığı konuşmada, “Bugün burada bir destanın yazıldığı yerin önündeyiz. Ama size kısaca birkaç cümle ile başka konuları da izah etmek istiyorum. Aydıntepe Ovası 31 Temmuz 1829’da Rusların Bayburt’u ele geçirme gayretleri ile beraber bu ovada büyük bir mücadele verilmiş Bayburt halkı ile Karadeniz’den gelen milislerin gayretiyle burada bir destan yazılmış. Burada Rusların önemli bir generali öldürülmüş ve Ruslar ilk defa geri çekilmek zorunda kalmışlar. 8 Ağustos 1829’da güçlü bir konumda tekrar geri dönmüşler ve maalesef Bayburt işgal edilmiş” ifadelerini kullandı.
Konuşmasında Bayburt’taki işgal yıllarından da bahseden Başkan Pekmezci, “Aradan yıllar geçmiş ve 16 Temmuz 1916’da Bayburt’un işgal dönemi başlıyor. Ekim 1917’de Ruslar Bolşevik İhitilali ile Bayburt’tan, topraklarımızdan çekilirken silahlarını yıllarca birlikte yaşadığımız ve dost bildiğimiz Ermenilere teslim etmişler. Asıl çile ve ızdırap ondan sonra başlamış. Yukarı Kırzı’da bunun bir örneği var. Burada genç kızlarımız, kadınlarımız namuslarının bir başkasının eline geçmemesi için kendilerini kuyulara atarak hayatlarına son vermişler. Yıllar önce burada 20 Şubat’ta kurtuluş bayramı yapılırdı. Yukarı Kırzı’da başlardı sonra 21 Şubat’ta Bayburt’ta devam ederdi. Aradan yıllar geçti şu anda o bayramı yapamıyoruz ama bugün burada bir bayram coşkusuyla tekrar bunu yerine getiriyoruz. Burada bir müze yapıldı, emeği geçenleri yürekten kutluyoruz. İnşallah gelecek kuşaklarımıza burada yaşanan o faciayı anlatma adına önemli bir durak olur ve bizde gelecek kuşaklarımıza bunları anlatırız” diye konuştu.
Vali Epcim ise Aydıntepe Kaymakamı Mustafa Akın ve emeği geçenlere teşekkür ederek, “Kendisi büyük gayret gösterdi. Burada yaşanan acı olayın hikâyesinin tüm ülke çapında bilinmesi için bizlere de gayret etmek düşüyor. İffet Anıtı’na konu olan kadınlarımızın torunları burada bizlerle birlikte. Gelecek nesillere bunu nasıl aktarabiliriz? diye şu anda bizde bir proje hazırlığı içerisindeyiz. Başta ilimiz olmak üzere çevre vilayetleri de kapsayacak biçimde öğrencilerimizi buraya getirerek yaşananları anlatacağımız bir çalışma yapıyoruz. Yukarı Kırzılıların da burada yaşanan acı olayları gelen misafirlere net bir şekilde anlattıklarını biliyoruz. Bu anıta ve geçmişe sahip çıktıklarını biliyoruz. Bu anıtın ve müzenin yapılmasında emeği geçenleri kutluyorum. Şehit kadınlarımız başta olmak üzere Kop savunmasında ve Bayburt’un kurtuluşunda şehadete ulaşanları hayır ve rahmetle yad ediyorum” diye konuştu.
Yukarı Kırzı’da yaşananların bilinmesi adına gayretle çalışmaya devam edeceklerini aktaran Kaymakam Mustafa Akın da kendilerine bırakılan emanete sahip çıkacaklarını söyledi. Bölgede yaşanan katliamların tüm dünyaya duyurulması noktasında bir seferberlik halinde olacaklarına vurgu yapan Kaymakam Akın, konu hakkında ilgililerden destek talep etti.
Konuşmaların ardından namusunu korumak için kendilerini su kuyularına atarak şehadet şerbetini içen Yukarı Kırzılı şehit kadınların isimleri okunup temsili yoklama alındı. Daha sonra Vali Epcim, Başkan Pekmezci, Garnizon Komutanı Diker ve beraberindekiler anıt mezarlara karanfil bırakarak dua ettiler.
Anma töreni Şehit Kadınlar İffet Anıtı bitişiğinde inşa edilen müzenin açılışıyla sona erdi.
Ziayretlere Bayburt Valisi Cüneyt Epcim, Belediye Başkanı Hükmü Pekmezci, Garnizon Komutanı Hv. Svn. Alb. Yusuf Diker, Cumhuriyet Başsavcısı Mahmut Bıçakcı, Bayburt Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Selçuk Coşkun, Adalet Komisyonu Başkanı Oğuzhan Bilgin, İl Emniyet Müdürü Ayhan Bodur, İl Jandarma Komutanı Alb. Halil Murat Bilgiç, AK Parti Bayburt İl Başkanı Hacı Ali Polat, Milliyetçi Hareket Partisi Bayburt İl Başkanı Bekir Kasap, Cumhuriyet Halk Partisi Bayburt İl Başkanı Necip Erel, Belediye Eski Başkanı Mete Memiş, kurum müdürleri ve STK temsilcileri katıldı.
