Bayburt Postası
2009-05-23 14:04:25

476 Sayılı Kanun ve tanımladığı Trabzon – Bayburt – Erzurum Demiryolu

İhsan Özkul

23 Mayıs 2009, 14:04

Savaşların yıprattığı Ülkemizin onarımı Başkomutan Mustafa Kemal Paşa’nın omuzlarına yüklenmiştir. O da çareyi İzmir İktisat Kongresinde aramış ve bulmuştur. Çözüm Hızlı Ulaşımdır. Türkiye’nin gizli kalmış yer altı ve yer üstü zenginliklerini Demiryolu ile dünya pazarlarına ulaştırmak için “İzmir İktisat Kongresi”nde çıkan kararları kanunlaştırarak yürürlüğe koyar.
Bir taraftan Zonguldak, Samsun, İskenderun limanları ana Demiryollarına bağlanmış, Ankara’dan Doğu’ya giden demiryolları yurdumuzun ufkunu genişletmiştir. Başta zanaat olmak üzere madencilik, ticaret ve sanayideki kalkınmamız, hâlâ dilimizden düşmeyen Cumhuriyetimizin Onuncu Yıl Marşında tekrarlanmaktadır.

Ne var ki bir eksiğimiz oldu. O da Bayburt’u olabildiğince etkiledi.

1924 yılında Kanunlaşıp 1925 yılında yürürlüğe girmesi istenen (Trabzon – Erzurum) Demiryolu Projesi başladığı halde tamamlanmamıştır. 476 numarası olan 17 Milletvekilimizin imzaladığı Kanun; Milletvekillerimizin deyimi ile: “Asırlardan beri vatanın en büyük meşakkatine maruz kalan, karşılığında bugüne kadar hiçbir mükafat görmeyen bu fedakâr vilayetler ahalisinin kendileri için elzem ve hayati olan demiryollarına malik olmaları ve bunun gecikmeden temini farzdır.”

Bu düşünce ile 1925 yılında Samsun, Zonguldak hattı gibi hızla başlanmış ne yazık ki bitmemiştir.

Yüksek dağların arasında hayatiyetini sürdüren Bayburt kış mevsiminde çoğu kez kardan yolları kapandığı için çevresiyle bağlantıları kesildiğinden mağdur olmuştur.

Ulaşım güçlüğü bir tarafa, Kanuna ekli fizibilite raporunda trenlerin taşıyacağı, ticari, zirai eşya, kaynakları ve üretimide nasıl sağlanacağı belirlenmiştir. Bayburt Ovasına bir şeker fabrikasının yapılacağı, enerjinin Çoruh nehrinden sağlanacağı belirtilmiştir.

Otun, meyvenin, patates ve pancarın en iyisinin bölgede yetiştiği Bakanlıklarca belirlenmiştir.

Kömür yatakları, çeşitli madenlerin yerleri, Rusların çıkardığı petrol yataklarının yerleri ve istifade şekli açıklanmıştır.

Bu bilgiler ışığında;

a.Trabzon – Bayburt – Erzurum Demiryolu yapımı; 17 Şubat – 14 Mart 1923 tarihleri arasında İzmir’de; yurdun dört bir yanından gelen işçi, tüccar, sanayici ve köylü temsilcilerinden Kurulu Heyet tarafından Mustafa Kemal Paşa’nın Başkanlığında kabul edilmiştir.

b.TRABZON – ERZURUM DEMİRYOLLARIYLA TRABZON LİMANI KEŞFİYATI VE İHSARATININ 1340 (1924) SENESİ ZARFINDA İCRASINA DAİR KANUN Başlığı ile 17 Milletvekilinin teklifi ile 576 Numara ile Kanunlaştı.

Kanun metninde 1925 yılında uygulamaya geçmesi belirtildiğinden sözü edilen tarihte ve güzergahta aplikasyon çalışmaları, Trabzon Limanın yeri ve alt yapı çalışmalarına hızla başlandı.

Bölge umutla bu hattın bitmesini beklerken işler yavaşladı. 2. Dünya savaşı işleri daha da ağırlaştırdı; Halk yine umutluydu. 1989 geldi.

Yeni çıkan bir Kanun her şeyi ile 576 sayılı Kanunu iptal etti. Bayburtlu’muzun umutlarını yok etti. Vilayet olmasına rağmen kan kaybı ve göç devam etti.

Tüm Bayburtlu’nun dileği özlemini yitirmediği ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin uygun gördüğü Demiryolu projesinin en son standartlara göre yenilerek Trabzon - Bayburt – Erzurum arasında işlerlik kazanmasıdır.

Hal böyle iken, Trabzon - Bayburt – Erzurum hattı gündeme gelince 476 sayılı Kanunu yok kabul etmek, Bayburt’a haksızlık olur.

Bu hat zamanında yapılsaydı, şimdi ekonomide kan kaybeden Bayburt Kuzeydoğu Anadolu’nun en gelişmiş şehirlerinden biri olacaktı.

Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.