Sağlık Bakanlığı, birinci basamak sağlık hizmeti veren aile hekimleri ile ilgili bir memnuniyet anketi yaptı. Çalışma kapsamında 81 ilde yer alan aile sağlığı merkezlerine (ASM) başvuran hastalara anket uygulaması yapılarak aile hekimleri tarafından sunulan hizmetlere memnuniyet oranları belirlendi. Toplam 1501 Aile Sağlık Merkezi’nde (ASM) 32 bin 667 kişi ile görüşülen çalışmada, il bazında memnuniyet ortalamaları karşılaştırıldığında en yüksek memnuniyetin Osmaniye, Kilis ve Yalova, en düşük memnuniyetin ise Bayburt, Tunceli ve Ankara illerinde olduğu saptandı. Araştırmada, memnuniyetsizliğe yol açan ilk sebebin doktora telefonla ulaşabilme sorusunda olduğu belirlendi.
Sağlık Bakanlığı Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü, 81 ilde ‘Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinde Hasta Memnuniyeti’ araştırmasını tamamladı. 81 ilde eş zamanlı olarak yürütülen, 2005 yılında pilot uygulama şeklinde hayata geçirilen aile hekimliği uygulamasının, vatandaş memnuniyeti üzerindeki etkilerinin de ölçülmesi hedeflendi. Türkiye'de aile hekimliği uygulamasının ilk olarak Düzce ilinde Eylül 2005’te pilot uygulama olarak başlatıldığı belirtilen araştırma da, Birinci basamak sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması, etkin ve eşit bir şekilde verilebilmesi amacıyla uygulamaya konulan bu sistemin 2010 yılı sonuna kadar bütün illerde hayata geçirildiği vurgulandı. Araştırmada katılımcıların demografik bilgilerinin yanında memnuniyet düzeyini ölçmeye yönelik 26 soru soruldu.
Araştırmada hasta memnuniyeti, ‘Doktor-hasta ilişkisi’, ‘Sağlık hizmeti’, ‘Enformasyon ve destek’, ‘Sağlık hizmetlerinin organizasyonu’, ‘Ulaşılabilirlik’ ve ‘Genel Değerlendirme’ boyutlarıyla incelendi. Saha uygulaması Kasım 2012-Ocak 2013 tarihleri arasında yapıldı. Anket formları, illerde görevli anketörlerce günün değişik saatlerinde her bir aile sağlığı merkezinden en az 10 kişi olacak şekilde tamamen rastgele seçilen kişilere ASM çıkışında uygulandı. Araştırma sonucunda 32 bin 667 kişiye ait veriler analiz edildi. Katılımcıların yüzde 49,9’u kadın, yüzde 50,1’i erkektir. Araştırmaya katılanların en genci 18, en yaşlısı ise 92 yaşında. Kişilerin yüzde 89,2’si kent, yüzde 10,8’i ise kır yerleşimli. Son 12 ay içerisinde aynı sağlık kuruluşuna gelme sayısının ortalama 6 olarak gerçekleşti. Katılımcıların yüzde 2,1’i hasta memnuniyeti araştırmasına daha önce de katıldıklarını belirtti. Katılımcıların yarıdan fazlası ilköğretim okulu mezunu.
Vatandaş aile hekimi ve merkeze telefonla ulaşamamaktan şikayetçi
Türkiye genelinde uygulanan ölçeğin aile hekimleri tarafından verilen sağlık hizmetlerini genel olarak nasıl buluyorsunuz? sorusu esas alınarak elde edilen hasta memnuniyetinin yüzde 91,5 olduğu saptandı. Memnuniyet ortalamalarının en yüksek olduğu alanların doktor-hasta ilişkisi ve sağlık hizmeti sunumu alanlarında olduğu saptandı. Soru bazındaki incelemelerde Türkiye genelinde en yüksek memnuniyet düzeyine sahip durumlar ‘Sizi dinlemesi’, ‘Sorunlarınızı ona (hekime) söylemenizi kolaylaştırması’, ‘Kayıt ve bilgilerinizi gizli tutması’ şeklinde belirlendi. Türkiye genelinde en yüksek memnuniyetsizliğe sahip durumların ise ‘Doktora telefonla ulaşabilme’, ‘Aile sağlığı merkezine telefonla ulaşabilme’, ‘Bekleme odasında harcadığınız zaman’ olarak tespit edildi. İl bazında memnuniyet oranları karşılaştırıldığında en yüksek memnuniyetin yüzde 99.49’la Osmaniye, yüzde 99.23’le Kilis ve yüzde 99.05’le Yalova olarak tespit edildi. İl bazında en düşük memnuniyetin ise yüzde 67.78’le Bayburt,yüzde 76.79’la Tunceli ve 77.93’le Ankara illerinde olduğu saptandı. Osmaniye ilinde en fazla memnuniyetin ‘Aile sağlığı merkezlerinde görevli hekimlerin davranışlarını genel olarak nasıl değerlendiriyorsunuz?’ sorusunda olduğu belirlendi. Yalova ilinde en fazla memnuniyetin ‘Önceki görüşmelerde yaptıklarını ve söylediklerini hatırlaması’ sorusuna olduğu belirlendi. Kilis ilinde en fazla memnuniyetin ‘Uzman hekime ya da hastaneye sevkten beklemeniz gerekenler konusunda sizi hazırlaması’, ‘Hekim dışındaki diğer personelin size yardımcı olması’, ‘Acil sağlık sorunları için hızlı hizmet sunulması’ ve ‘Aile sağlığı merkezlerinde görevli hekimlerin davranışlarını genel olarak nasıl değerlendiriyorsunuz?’ sorularında olduğu görülmekte. Bayburt, Ankara ve Tunceli ilinde en fazla memnuniyetsizliğin, ‘Doktorunuza telefonla ulaşabilmeniz’ sorusunda olduğu kaydedildi.
Telefonla hekime ulaşabilme memnuniyet artırıcı bir unsur
Türkiye genelinde memnuniyetsizliğe yol açan ilk altı sebebin doktora telefonla ulaşabilme, aile sağlığı merkezine telefonla ulaşabilme, bekleme süreleri, önceki görüşmelerde yaptıklarını ve söylediklerini hatırlaması ve hekim dışındaki diğer personelin size yardımcı olması sorularında olduğu saptandı. Hekim sayısı ve fiziki koşullar açısından önceki yıllara göre iyileştirilmeler gerçekleşmiş olmakla birlikte, bu sorunların halen öncelik arz ettiği anlaşıldı. Bununla birlikte, telefonla hekime ulaşabilme ve yardım alabilme konusunun memnuniyeti daha da artırıcı bir unsur olarak üzerinde durulmaya değer olduğu vurgulandı. Önceki yıllarla karşılaştırıldığında memnuniyet oranlarının her yıl artmakta olduğu görüldü. 2010 ve 2011 yıllarında yüzde 81,2 ve yüzde 89,8 olan memnuniyet yüzdeleri bu araştırmada yüzde 91,5’i buldu. Yaş arttıkça hem aile sağlığı merkezine yapılan ziyaret sayılarının hem de memnuniyet düzeyinin giderek arttığı saptandı. Diğer taraftan, aile sağlığı merkezine yapılan ziyaret sayısının artması da memnuniyet düzeyinin artmasını beraberinde getirdiği vurgulandı. Aile hekimliği disiplini açısından hizmetin sürekliliğinin artmasının hasta-hekim iletişiminden tedavinin başarısına kadar birçok açıdan faydasının olması beklenen bir durum olduğu belirlendi.
Haber: Cihan
Memlekete ta 2007 yılında söz veripte yapılmayan hastaneyi geçtik, hali hazırdaki hastanede doktor yok. Hala bayburtlu hastalar ya erzurum yada gümüşhaneye gidiyor. Yetişten yetişiyor yada yoldan geri dönüş.