Sürgüne giden kağnıdan, neşeyle sürülen arabaya kadar...

İşte bayramın bayram, 21 Şubat’ın 21 Şubat, Bayburt’un Bayburt olduğu o günlerden bir gün… Şehrin en kalabalık, en coşkulu, en hüzünlü ve en gururlu günlerinden birine daha tanık oluyor ahali…

Sürgüne giden kağnıdan, neşeyle sürülen arabaya kadar...
Bayburt Postası - Bir yol düşünün… ‘Şeher’den kazaya dönüşü bir zaman sonra ironik bir şekilde anlatan ak sakallıların deyişi gibi; bugünlerde en yakın tarihin bile izini koruyamadığı bir yol bu!

Haber: Gürhan Semavi Ardahan


Sürgüne giden kağnılardan, neşeyle sürülen minyatür arabalara kadar kente ve kent insanına ait yaşanmış ne kadar anı varsa tamamına sahne olan; dünün İpek Yolu, bugünün ise Cumhuriyet Caddesi…

Her şey bir su gibi akıp geçmişti… Tıpkı yanı başındaki Çoruh gibi! Ve neden sonra ise bu yola dair tüm anılar ya tozlu raflara sıkıştırılmış siyah beyaz albümlerde ya da bugün 70’li yaşlarını yaşayanların hafızalarında kaldı. 

***

İşte bayramın bayram, 21 Şubat’ın 21 Şubat, Bayburt’un Bayburt olduğu o günlerden bir gün… Şehrin en kalabalık, en coşkulu, en hüzünlü ve en gururlu günlerinden birine daha tanık oluyor ahali… Işıklı taklar, işlenmiş kemerler, geleneksel kostümler, tarihi tasvirler ve çoğu el emeği güne özel ne varsa hepsi ya yeniden tasarlanmış ya da bir önceki yıldan kalma aşina haliyle bir kez daha sergileniyor… Tören baştan sona bilinen ama her yıl güncellenen bir tiyatroyu andırıyor… Sahneye çıkan her kimsenin; bu sokak etkinliğinde ortaya koyduğu tüm eserler, günün ve halkın şerefine bir kez daha görücüye çıkıyor. 

Törenlerin en merak uyandıran anlarından birine her yıl dönemin zanaatkârları damga vuruyor… Daha önce demir maketten yapılmış uçaktan düşen tebrik kartlarıyla bayramın kutlandığı, ahalinin şaşkın bakışları arasında yüzde yüz yerli bir tankın geçtiği, hayretten hayrete düşerek izleyenlere karşı demir askerin selam verdiği 21 Şubat törenleri için yine sıra dışı bir çalışma yapılmıştı. 

‘Made ın Bayburt’ menşeli BMC

Modifiye ya da devşirme değil… Her şeyiyle yerli bir üretim! Aylarca düşünülmüş ve sonunda tam da çocuklar tarafından en çok ilginin duyulduğu bir dönemde ortaya koyulmuş. Zaten amaç da buydu… Çocukları mutlu edebilmek için tam 30 günlük bir çalışmayla yapılmış ama aşırı görüntüsüne rağmen beynelmilel bir usta işi olan bu minyatür eser, en çok da yetişkinlerin dikkatini çekmişti. 

Bir dönem yaratıcılıkta sınır tanımayanların imkansızlıklara rağmen ustalıklarının devamı olan eserin sahibi Ahmet Ardahan… 21 Şubat’ın bir geleneği haline gelen, daha önceleri kendi kendine hareket edebilen makinenin gücünü gözler önüne seren Muhittin Ekrekli, Şevki Özdemir gibi o da Bayburt halkını onurlandırmıştı. 

Minyatür modeli ilk kez Bayburt’ta üretildi!

O dönem Türkiye’de ilk kez 1964 yılında İzmir’de üretildikten sonra bir anda ağır tonajlı araçlar piyasasının en meşhur markası olan BMC’nin en eski modeli TM 100’ün minyatürü ise 1979’da ilk defa Bayburt’ta üretilmişti. 

Tek silindirli su motoruyla hareket eden minyatür kamyonun direksiyon ve diferansiyel bağlantıları, damperi, kasası tamamen el yordamıyla ortaya çıkarılmış. Zaman içinde gelişen modellerine rağmen en çok tercih edilen ve yıllara meydan okuyan yerel tabirle ‘Burunlu BMC’nin bire bir minimize edilmiş görüntüsüyle dikkat çeken bu araç, minyatür olduğu için kaptanı da çocuklardan seçilmişti!

Tören geçişinde 13 yaşındaki bir çocuğun yürüttüğü kamyonun muavini de unutulmamıştı. Benzinle çalışan ve bir dolumda 100 kilometreyi kat edebilen minyatür BMC, şoför Arif Delibalta ve muavin İshak Dodo’nun kontrolünde coşkulu kalabalığın şaşkın bakışları arasında Cumhuriyet Caddesi’ni turlamıştı. O yıl Bayburt’un düşman işgalinden kurtuluşunun 61. yıldönümü anısına yapılan bu sıra dışı eser, takip eden günlerde, 12 Mart’ta ise Erzurum’un düşman işgalinden kurtuluş yıldönümü törenlerinde de yer almıştı… Ve Bayburt menşeli BMC, Bayburt’ta olduğu gibi Erzurum’da da törenlerin en çok ilgi gören tasarımı olmuştu. 

Editör: Bayburt Postası arşivinden bugüne yansıtmaya çalıştığımız sosyal yaşam haberlerinden biri olan ve o dönem Bayburt halkının nutkunun tutularak şahit olduğu Minyatür BMC’nin hikayesini, eserin sahibi Ahmet Ardahan’dan dinledik… Yakında…




Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.
Avatar
ŞAHİN GÜL 7 yıl önce

BİR ZAMANLAR TARIH YAZAN BAYBURTUM SAHİPSIZ İLGİSIZ GECEN SIYASILERIN KADERINE KÜSEN BAYBURTUM İNŞALLAH KAYIP YILLARI UNUTTURACAKTIR.