İnsanlar cins cinstir. Peygamberler, velilerde hakeza öyledir.  Nasıl ki beş parmağın beşi bir olmadığı gibi peygamberler, sahabeler, tabiinler, âlimler ve velilerde kendi aralarında eşit değillerdir. Yani kendi aralarında derece derecedirler. Mesela veliler halkasına baktığımızda kendi iç bünyelerinden bu güne dek sayılamayacak kadar çeşit çeşit halife, çeşit çeşit evliya ve çeşit çeşit irşad edici mürşid çıkardıklarını pekâlâ görebiliyoruz.  Ve bu çeşitlilik içerisinde öyle veliler vardır ki sadece kendi ev hanesini irşad ettiğini, öyle veliler vardır ki sadece kendi köyünü irşad ettiğini, öyle veliler vardır ki sadece kendi memleketini irşad ettiğini, öyle de veliler de vardır ki tüm bunların üstünde umumu kapsayacak derecede irşad dalgası oluşturduğuna şahit olabiliyoruz.  Tabii durum vaziyete şahit olduk diye buradan veliler arasında ki derece farklılıklarını da biliyoruz manası çıkmasın. Hiç kuşkusuz Allah katında hangi velinin daha üst derecede olduğunu biz bilemeyiz. Ancak bildiğimiz şu dur ki, bir insan kelime-i şehadet getirip iman etmesiyle birlikte veliliğin ilk derecesine adım atmış olacağıdır. Sonraki diğer basamaklara adım atması artık kişinin kendi şahsi gayreti ve kabiliyetine bağlı olarak ulaşılabilecek basamaklardır. Besbelli ki hangi velinin hangi derecede olduğunun kıstası o velilerin Allah yolunda ne ölçüde imkân ve kabiliyetlerini kullanabildikleri neticesinde ortaya çıkacak bir durumdur. Nitekim Allah Teâlâ Kur’an’da; “Baksanıza biz insanların bir kısmını diğerine nasıl üstün kılmışızdır” (İsra/20) ve  “Herkes için yapmış olduğu amellerden dolayı farklı dereceler vardır” (Ahkaf/19) diye beyan buyurduğu ayetler bu tür derecelendirmelerin varlığına işarettir. Dolayısıyla bir velinin diğer veliye göre derecesinin ne olduğu noktasında Yüce Allah öncelikle veli kullarının çabalarına bakaraktan lütfu ve inayetiyle belirlenmesi gayet tabiidir.  Keza İmam-ı Rabbani (k.s)’ın bu zikredilen ayetlerin mana ve ruhuna uygun olarak  “Ne mutlu murad bir mürşid bulana” diye beyanda bulunması da son derece gayet tabii bir durumdur.  Dikkat ettiyseniz İmam-ı Rabbani (k.s) ‘Ne mutlu muradı olana’ demiyor, ‘Ne mutlu murad bir mürşid bulana’ diyor. Dahası mürşidinde derece bakımdan murad olanını aramamızı öneriyor bize hep.

Madem herkesin bulunduğu konuma göre her şeyin murad olanı teşvik görüyor,   o halde bizimde murad bir sofi olmamız icab eder.  Her ne kadar arzulanana, yani murad edilene ulaşamasak da yeter ki temel gaye Allah rızasını kazanmak olsun, bu niyet üzere olmamız bile bize ziyadesiyle yeter artar da. Nitekim bu gözle veliler taifesinin bize yansıyan zahiri haline şöyle göz attığımızda gerçekten ortada ne öyle babadan oğula geçebilecek bir yapılanma söz konusu, ne de birkaç kişinin bir araya gelip ortak kararıyla belirleyebileceği bir manevi makam alma ya da manevi rütbe alma söz konusudur. Tam aksine Allah’ın rızasını kazanmaya yönelik seyr-u süluk yolunda belli bir çabanın neticesinde ulaşılan manevi çobanlık sorumluluğunu üstlenme söz konusudur. Kaldı ki murad edilen Mürşid-i kâmil hüviyetini kazanabilmek için sırf tasavvufi seyr-u süluk eğitimini tamamlamak da yetmez, buna ilaveten medrese ilmini de tamamlanması gerekir ki gerçek manada Rabbani âlim hüviyeti kazanılabilsin. 

Evet, murad edilen böylesi bir hüviyete ulaşmak, illa ki Allah için hem zahiri hem de batıni ilim sahibi olmayı gerektirir. İşte bu noktada böylesi veliler hakkında ‘Marifet Ehli Başbuğ Veliler’ tanımlamasında bulunursak yeğdir. Çünkü onlar malumat ehli değil,  bilakis şeriat, tarikat, marifet ve hakikat basamaklarından geçerek adını Başbuğ veliler kütüğüne yazdırmış murad mürşitlerdir.  Ki, marifet ehli Başbuğ veli olmak ‘Fenafillâh ve Bekabillâh’ mertebelerine ulaşmayı da gerektirir. Nasıl mı? İşte bu noktada Rabbül Âlemin onları malumat ehlinden ayırıcı vasfını Kur’an’da şu ayetlerle ortaya koyar da: “Allah'tan ancak âlim olanlar korkar” (Fatir/28) ve ‘Hiç bilenlerle bilmeyenler bir olur mu?’ (Zümer/9).

Hele ki; “iş bilenin kılıç kuşananındır” atasözünün mana ve ruhunu düşündüğümüzde aslında bu ayetlerin özüne indiğimzde ulu’l-emr vasıflandırması da söz konusudur.  Gerçekten de öyle değil mi, murad edilen ulu’l-emr’lik hem bilmeyi gerektirir hem de korkmayı. Düşünsenize sorumluluk yüklenmiş ulu’l-emr (idareci) konumda Allah’tan korkmaz bir aile reisinin ya da bir ülkeyi yöneten liderin iş bilmezliğini düşünün, vay o ailenin haline, vay o ülkenin haline diyebileceğimiz vahim bir durumun ortaya çıkması kaçınılmazdır.

Malumunuz ulu’l-emr, adı üzerinde emirlik manasına idareciliktir, bu dünyevi de olabilir uhrevi de. Ki; adına ister sultan, ister padişah, ister hakan, ister başkan ister cumhurbaşkanı densin hiç fark etmez bir şekilde dünyevi işler saltanat ya da cumhuru yoldan yürütülürken,  ahiret işleri ise halk arasında ‘üçler yediler kırklar’ diye tabir edilen velayet halkası kanalı vasıtasıyla ruhani yoldan yürütüldüğü muhakkak. Yani bu demektir ki, velayet makamı asla babadan oğula devr olunabilecek bir makam değildir. Eğer böyle bir yetki devri mürşidin elinde olsa, bu yetkiyi sonuçta canından parça sayılan evladına verirdi, belli ki bu velayet halkasında yer almak salih amelle olmakta. Zaten Salih amel neticesinde Allah’ın takdir etmesiyle o halkada yer alındığında bu durumdan ilk başta Peygamber Efendimiz (s.a.v) üzere Sadatlar ve bağlı olduğu mürşid haberdar olur da.  Ancak bu muştu haberin müjdesinin ne zaman verileceği hemen bilinmez, yukarıda da belirttik ya, bir velinin Allah yolunda imkân ve kabiliyetini ne ölçüde çaba sarf ettiği ölçüsünce bunun zamanı bazen bir sene, bazen on bazen yirmi sene aşkın bir süre neticesinde Allah’ın dilemesiyle olabilecek muştudur bu.  İşte görüyorsunuz her ne kadar ulu’l emr denildiğinde ilk etapta akla dünya liderleri gelse de, kazın ayağı hiçte öyle değilmiş, meğer birde bunun görünmeyen yüzünde manevi ulu’l emr’lik de varmış. Ki, bir sofi için görünmeyen kısım görünenden daha çok mühimdir. Çünkü dünyevi olan da geçicilik vardır,  uhrevi olanda ise kalıcılık.  Madem öyle, bize kalıcı olana talip olmak düşer. Hatta talip olmak da yetmez,  böylesi yüksek maneviyat donanımlı ulu’l emre itaat etmekte gerekir. 

Öyle ya, hem madem Allah Resulü (s.a.v): “Hepiniz çobansınız, güttüğünüz sürüden sorumlusunuz. Erkek, ailesinin çobanıdır ve sürüsünden sorumludur. Kadın, kocasının evinin çobanıdır ve sürüsünden sorumludur. Hizmetkâr, efendisinin malının çobanıdır; o da sürüsünden sorumludur. Netice itibariyle hepiniz çobandır ve güttüğü sürüden sorumludur” diye buyuruyor, o halde bize sorumluluk sahibi velilere itaat etmek düşer. Sakın ola ki sorumluluk sahibi çobana itaatte neyin nesi deyip es geçmeyelim, bakınız 12 Eylül ihtilal döneminde artık Seyda Hz.lerinin sürgün hayatı bitmişti ki,  malumunuz o yıllar aynı zamanda Menzil’in mekân olarak genişletildiği yıllardı. Yani, bahçe genişletiliyor ve daha nice faaliyetler başlıyor ama bilhassa üzerinde titizlikle durulan bir yer vardı ki, dikkatlerden kaçmaz da. Hiç kuşkusuz burası çoban evlerinden başkası değildi. İşte tam da bu noktada Peygamberimiz (s.a.v)’in beyan buyurduğu ‘Her çoban sürüsünden mesuldür’ hadis-i şerifini bir kez daha hatırlamış oluruz ki,  Seyda Hz.lerinin niye meslektaşlarını koruyup kolladığını şimdi daha iyi anlıyoruz. Kaldı ki Allah Resul’ünün bizatihi kendisi de çobanlık yaptığını düşündüğümüzde o’nun varisi hükmünde sorumluluk yüklenen her bir Allah dostunu görüp de itaat etmemek ne mümkün.  Ki, onlar sıradan ulu’l emr çoban değillerdir, Allah indinde her biri Ricalullah, Sıddık, Muhsin, Muttaki, Ebrar, Evliyaullah sıfatında çobandırlar. Kelimenin tam anlamıyla onlar, Peygamberimiz (s.a.v)’in ruhani yönden varisi hükmünde ümmetin manevi cihetten idari sorumluluğunu üstlenen ‘ulu’ul-emr’lerdir.

O halde şimdi itaatte neyin nesi diyenlere sormak gerekir, şayet ahretimizi kurtarmak diye bir dert tasamız varsa onlara itaat etmeyelim de, peki ya kime edelim. Her halde bizi yolumuzdan alıkoyacak haramilere itaat edecek değiliz ya,  Allah korusun şaşırıp da yol kesen haramileri kendimize çoban edinirsek ahrette bizim halimiz nice olur,  bunun bedeli çok ağır olacağı muhakkak. En iyisi mi biz Kur’an’da adından “Ricalullah,  Sıddık,  Muhsin,  Muttaki,  Ebrar”  sıfatlarıyla bahsedilen nerede kâmil mükemmel manada murad bir mürşid varsa onları aramaya koyulalım ki şairin dile getirdiği şekilde; gün doğmuş, gün batmış, dünyaya kapalı ahirete açık ebed bizim olsun.

Şu bir gerçek, aramaksızın Allah dostlarının varlığından sadece cemadat, hayvanat, nebatat, hatta tüm kâinat haberdar olabiliyor. Hatta tüm canlı cansız varlık onların yüzü suyu hürmetine ayakta durduğunun farkında bile. Kaldı ki,  Yüce Allah veli kulunu sever de yarattıklarına bildirmez mi? Bildirir elbet, ama insan bundan istisnadır,  zira aramaksızın doğrudan haberdar edilmek adetullaha aykırıdır. Besbelli ki, insanoğlundan diğer yaratılanlardan farklı olarak arayışa koyulması ve can-ı gönülden talepte bulunması murad edilmekte.

Velhasıl-ı kelam, insanlar şayet hak ve hakikat yolunda kendilerine ışık kaynağı olacak kâmil bir mürşidi içtenlikle aramış olsalardı, hiç kuşku yoktur ki muradlarına ermiş olacaklardı.

Vesselam.

Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.