Berberlik mesleğinde 70 yıl: Mustafa Atayeter

11 yaşında çırak olarak mesleğe adım atan 81 yaşındaki Mustafa Atayeter, 70 yılı geride bıraktığı berberlik mesleğini halen sürdürüyor. 

Berberlik mesleğinde 70 yıl: Mustafa Atayeter

Bayburt Postası - Mustafa Atayeter, 1952 yılında babası nalbant Kazım Atayeter tarafından berber çırağı verilmesiyle adım attığı mesleğinde 70 yılı geride bıraktı. 

Velişaban mahallesi Mehmet Efendi sokaktaki iş yerini sabahın ilk ışıkları ile açan Mustafa Atayeter, şimdilerde az sayıda kalan müşterilerine hizmet ediyor. 

Bayburt’un yaşayan en eski berberlerinden biri olan Atayeter, dükkanı ile birlikte açtığı radyosunda çalan türküler eşliğinde, artık biraz da hobi olarak sürdürdüğü işinin keyfini çıkarıyor. Mustafa Atayeter, bir su misali akıp giden 70 yılı ve mesleğe dair edindiği tecrübeyi Bayburt Postası’na özetledi.  

Haber ve Fotoğraflar: Murat Okutmuş

Şimdiki Zafer Lokantası’nın bulunduğu yerde Mustafa Bayhan ve Kemal Kıldı ustalarının yanında başladığı mesleğinde, askerden sonra kendi işyerini açan Mustafa Atayeter, bugüne kadar 20 kadar berber çırağını yetiştirerek usta yaptığını belirtti.

Atayeter, 1950’li yıllarda 10 kadar berber olduğunu, kendi ustaları haricinde dönemin en ünlü berberlerinin ise, şimdiki Çiçek Palas’ın bulunduğu yerde iş yeri bulunan Sabri Sekmenli (Topal Sabri) ile Kasaplar Çarşısı civarında iş yeri bulunan Bahattin Tarcan olduğunu söyledi. 

Bayburt Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifi’nde 35 yıl denetim kurulu başkanlığının yanı sıra bir dönem Bayburt Berberler Odası Başkanlığı da  yapan Mustafa Atayeter, 1980 yılında Bayburt’taki berber sayısının 37 olduğunu iyi hatırladığını, şimdilerde ise bu sayının 50’nin üzerinde seyrettiğini ifade etti.

Ozulu caddesinde iş yeri bulunduğu dönemlerde orayı bir insan seli olarak hatırladığını söyleyen Atayeter, berberlik mesleği ile evini satın aldığını, 9 çocuk büyütüp okuttuğunu anlattı.

1980 sonrası göçün hızlandığını ve dolayısıyla berberliğin de eski gücünü kaybettiğini söyleyen Mustafa Atayeter, Veysel mahallesinde Atayeter’lerin 52 hane olduğunu, şimdi ise 5-6 hane kaldıklarını belirterek, Bayburt’un ne kadar eridiğini anlatan en önemli örneklerden birinin kendi sülalesi olduğunu aktardı. 

Berberlik mesleğinde elektriğin icadı ile birçok şeyin değiştiğini aktaran Mustafa Atayeter, elektronik cihazların yanı sıra jiletle birlikte orijinal usturaların da artık kullanılmadığını kaydetti. Günümüzde kullanmadığı usturalardan birini eline alan Mustafa Atayeter, “Bu usturaları bilemek hayli güçtü. Ama bilenen bir ustura da en az bir hafta kullanılabilirdi” dedi.

Berberliğin ölmez bir meslek olduğunu söyleyen Mustafa Atayeter, bu işi yapanlara önerilerde bulundu. “Bir koltuk dahi işini temiz ve düzgün yapan kişiyi geçindirir. Berberlik en başta yetenek isteyen bir meslek. Hijyen çok önemli, usturanın temiz olması, her traştan sonra jiletin değiştirilmesi bir zorunluluktur. Berberin kendisinin de giyim kuşak olarak temiz olması gerekiyor.”  

Kendisinin bir alışkanlık, bir hobi olarak sürdürdüğü işinde artık sayıları az sayıda olan müşterilerini traş ettiğini söyleyen Mustafa Atayeter, “Arkadaşlarımın, dolayısıyla müşterilerimin çoğu öldü. Az sayıda kalan müşterim var, bir de çocukluğundan bu yana traş ettiğim müşterilerim var. Yani bizden sonraki kuşaktan. Yeni nesil bize traş olmuyor. Açıkçası ben de onların traşlarını yapmam, yapamam. Bizim Alaburuz dediğimiz traşın adı Amerikan traşı olmuş. Bu tür ifadelere karşıyım. Biraz gelenekçiyim” şeklinde konuştu.

Mustafa Atayeter, dükkanın kapısını açtığı anda radyonun düğmesine basıyor. Bir daha kapanana kadar radyo hiç kapanmıyor. 

“Türkü bizim özümüz, araya sadece haberler girer, türkü yoksa mutlaka frekans değiştirir, bulurum. Arada bir de Türk Sanat Müziği dinlerim ama eski sanatçılardan. Dükkanı kapatacaksam radyoda ancak o zaman susar.” 

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Bayburt tarihinden iki gün… 

Mustafa Atayeter'in berberlik mesleğine dair bize anlatacakları bu kadardı. Tam vedalaşırken, ‘Dur hele Okutmuş’ deyip elini çekmeceye attı ve iki fotoğrafı çıkarıp önüme bıraktı. Dolayısıyla bu iki fotoğraf, Bayburt tarihinden iki ayrı güne perde araladı.

Saray Bahçesi’nde Gençlikspor-Aziziyespor maçı öncesi

Atayeter, berber, berber olmasına ama bu arada sıkı da bir futbolcu. Şekerspor’da başladığı amatör futbol serüvenine Kurtuluşspor ve Gençlikspor ile devam etmiş.  Fotoğrafın birinde ‘Foto Yavuz 21 Ağustos 1966’ imzası var. Gençlikspor, Aziziyespor’u 4-0 yendiği maçın öncesinde takım halinde Saray Bahçesi’nde Ahmet Yavuz’a poz vermiş. 


Ayaktakiler: Şükrü, İbani, Hikmet, Kadir, Mehmet, Mustafa
Oturanlar: İsmet, İrfan, Halis, Zeki, Güven  

1972 yılı Bayburt’un Kurtuluşu

Diğer fotoğraf ise Bayburt’un Kurtuluş törenlerine dair. Esnaf odalarının kendi mesleklerini sergilediği Kurtuluş törenlerinden birine ait. Yıl 1972, Bayburt Terziler Odası Başkanı Mustafa Atayeter, bir kamyon üzerine yerleştirilmiş başkanlık masasında oturuyor. Berber Ünal Ilıkçı, gazete okuyan genç müşterisini traş ediyor. Bir diğer koltukta ise kadın kuaför, bir kadını traş ediyor. Ve Saatkule civarından hareket eden kamyon üzerinde, dönemin onbinleri aşan izleyici kitlesine berberlik sanatının sunumu yapılıyor. 

Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.