Kızıltuğ'dan 'Kop Dağı'ndan Birinci Ordu'ya'

Bayburt Postası - Gazetemiz yazarı Fırat Kızıltuğ’un ‘Kop Dağı’ndan Birinci Ordu’ya' adlı kitabı okuyucuyla buluştu. 2002 yılında tamamlanan, Akıl Fikir Yayınları’nca geçtiğimiz ay içerisinde edebiyat dünyasına kazandırılan ‘Kop Dağı’ndan Birinci Ordu'ya’ adlı eser Bayburt başta olmak üzere 1. Dünya Savaşı’nda yaşanan korkunç yılları konu alıyor. Tarihin hiç bir döneminde görülmeyen soykırımlar, göçler, yıkımlar, maddi ve manevi kayıpları konu alan kitap 250 sayfadan oluşuyor.

Kızıltuğ, kitabında muhacirlik anılarını anlattığı gibi Ermeniler ve tarih boyunca onların yılmaz savunuculuğunu yapmış devletlerin soykırım yalanlarına kendi ailesinin yaşadıkları üzerinden cevaplar veriyor.

“Bu coğrafyanın edebiyatı henüz yazılmamıştır”

Kitabın önsözünde ‘bu coğrafyanın edebiyatı henüz yazılmamıştır’ diyen Kızıltuğ, “Ülkemizin haritasına bir an için bakalım ve Samsun’dan Sivas ilimize bir hat çekelim. Bu çizgiyi, Iğdır ilimize uzatalım. Çizgimizi Hopa ile birleştirirsek, topraklarımızın aşağı yukarı dörtte birini sınırlamış oluruz. Bu bölgeden her hangi bir kişiyi seçiniz. Onu ‘Mâcirlik’ hakkında konuşturunuz. Konuşmayı kâğıda dökünüz. Edebiyat yapmaya, roman yazmaya, hiç gerek yoktur. Çünkü anlatılanlar o kadar çarpıcı, öylesine dramatiktir ki, insana, “Bu bir usta yazar elinden çıkmış roman olmalı? düşüncesini çağrıştırır. Özellikle ‘Seferberlik’ ve ‘Mâcirlik’ terimleri, milât gibidir. ‘Mâcirlikten önce’, ‘Biz mâcir iken’, ‘Mâcirlikten sonra’ deyimlerinin eklenmediği olay yoktur. Bizler o bölgelerde bu atmosfer içinde büyüdük. Hassas hale getirildik. Dedelerimiz, ninelerimiz, baba ve annelerimiz hep ağlarlardı. Kardeşe ağlanırdı. Babaya yanılırdı” ifadelerini kullanıyor.

“Kırk yıla yakın bir zaman dinlenen mâcirlik hikâyelerinden oluştu”

Kızıltuğ, bölgeden yetişen yazarların bu konuları ciddi bir şekilde ele alacağına inancının olduğunu belirttiği önsöz yazısının bir bölümünde ise şunları kaydediyor:

“Siz hiç özbeöz kardeşinden, elli yıl ayrı kalmanın dramını yaşadınız mı? Gözünüzün önünde babanızın katledilişini seyrettiniz mi? İnsanlık erdemlerinin hiçbiriyle bağdaştıramayacağınız kıyımları yaşadınız mı?

O günleri bizler de yaşamadık ama, yaşayanlarla iç içe, yan yana onlarca yıl beraber olduk. O bölgenin insanı daima gamlıdır. Yüzünün yazrısı güler, yarısı ağlar. Dıştan anlayamazsınız. Izıdrabın en dehşetlisiyle için için ağlar. Şâir şöyle demişti:

Gizli gizli karanfilim ağlama.

Birinci Ordu, kırk yıla yakın bir zaman dinlenen mâcirlik hikâyelerinden oluştu. Bölge bu konuda inanılmaz potansiyele sahiptir. Ciltler dolusu kitap yazmak mümkündür. Usta yazıcılarımızın bu bölgeyi anlatacakları günü yıllarca bekledik. Hiç kimseden ses sedâ çıkmadı. Notlarımızı sadece sıraya dizerek, bu kitâbı elde ettik. Esasen roman yazmamaya özellikle dikkat ettik. O zaman, tabiîlikten ayrılacağımızı düşündük.

***

Birinci Ordu, günümüzde bile hayatta olanların yaşadığı hâtıraların  sadece bir tanesidir. Bilhassa bölgemizden yetişen kalem erbâbının, bu konuları ele alması en büyük arzumdur. Edebiyatımız, soluk alıp vermekte zorlandığı bu günlerde, yeni bir neşvünemâ ile renklenecektir. Çok inançlıyım. (28 Aralık 2002 – İdealtepe)”

‘Kurtuluş’un 100. yılında Bayburt’ta imzalayacak

Kızıltuğ, son kitabı ‘Kop Dağı’ndan Birinci Ordu’ya’ adlı kitabı ile kurtuluş etkinliklerinde Bayburt’ta olacak. Bayburt Belediye Başkanı Mete Memiş, kurtuluşun 100. yıl etkinlikleri içerisinde Fırat Kızıltuğ imza gününün de yer alacağını söyledi. 100. yıl kutlamalarının dolu dolu geçeceğini söyleyen Memiş, “100. Yıl etkinlikleri için şimdiden hazırlıklarımızı yapıyoruz. Acı yılları anlatan ve hepimizin izleyerek büyüdüğü tiyatromuzu daha canlı bir şekilde ve eskiden olduğu gibi sokağa taşımak istiyoruz. Bunun yanı sıra kurtuluş etkinliğimizin içeriğini zenginleştiriyoruz. Bayburt’umuzun değerlerinden olan Fırat Kızıltuğ büyüğümüz kaleme aldığı ‘Kop Dağı’ndan Birinci Ordu’ya’ adlı eserini ve diğer eserlerini hemşehrileri için kurtuluş gününde imzalayacak. Kendilerini Bayburt’ta ağırlamaktan mutlu olacağız” dedi.

Akıl Fikir Yayınları

Son yıllarda Fırat Kızıltuğ’un eserlerini okuyucuyla buluşturan Akıl Fikir Yayınları önemli bir hizmete imza atıyor. Yıllar önce kaleme alınan fakat kitaplaşmayan eserleri kitaplaştıran Akıl Fikir Yayınları; ‘Şiirler’, ‘Şikesteler’, ‘Bayburt Şikesteleri’, ‘Dildeste’, ‘Satrançname’ adlı Fırat Kızıltuğ eserlerini ve ayrıca edebiyatçı Menekşe Özkaya’nın ‘İki Fırat İki Kızıltuğ’ adlı Kızıltuğ’un hayatını konu alan eserini yayınlamıştı. Son olarak Fırat Kızıltuğ’un ‘Kop Dağı’ndan Birinci Ordu’ya’ adlı eserini kitaplaştıran Akıl Fikir Yayınları, Kızıltuğ’un At Hikâyelerini konu alan ‘Tilmaç’ ile ‘Dilbeste’ adlı eserlerini de kısa bir süre içerisinde yayınlamış olacak.

“Akıl Fikir yayınları; kitap okuma ve kitap okutma sevdasının sonucunda oluşmuş bir yayınevidir. Arzumuz kitap okumaya bir alışkanlık, bir ihtiyaç olarak bakabilecek nesiller oluşmasında bir katkıda bizden olmasıdır” ifadesiyle yayıncılıktaki üstelendiği rolü açıklayan Akıl Fkir Yayınları, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi aydınlarından Ziya Şakir’in de kitaplarını okuyucuyla buluşturuyor.