Bayburt Postası

İsmet İnönü’nün Çoruh macerası

Dosya

Othmar Pferschy'nin 1935 yılında çektiği Çoruh Kayıkları fotoğrafında ki kayıkçı Sirya (Zeytinlik) köyündendendir.  Ünlü kayıkçılardan olan Yusuf (Sönmez) Reis zamanın en iyi kayıkçısı idi. Kayıkta kayık reisinin yanı sıra tayfa ve sistarcı bulunurdu. Yük ve yolcu taşımak için kullanılan kayıklar Çoruh'un azgın su akıntısı ile Artvin – Muratlı köyü arasında sefer yapardı. Kayıkların tekrar yukarı taşınması bazende rüzgâr gücünden faydalanarak yukarı büyük uğraş ve zahmetlerle taşınırdı. Yusuf Bülbül’ün kaleminden

Othmar Pferschy'nin 1935 yılında çektiği Çoruh Kayıkları fotoğrafında ki kayıkçı Sirya (Zeytinlik) köyündendendir. Ünlü kayıkçılardan olan Yusuf (Sönmez) Reis zamanın en iyi kayıkçısı idi. Kayıkta kayık reisinin yanı sıra tayfa ve sistarcı bulunurdu. Yük ve yolcu taşımak için kullanılan kayıklar Çoruh'un azgın su akıntısı ile Artvin – Muratlı köyü arasında sefer yapardı. Kayıkların tekrar yukarı taşınması bazende rüzgâr gücünden faydalanarak yukarı büyük uğraş ve zahmetlerle taşınırdı.

Yusuf Bülbül’ün kaleminden

Othmar Pferschy'nin 1935 yılında çektiği Çoruh Kayıkları fotoğrafında ki kayıkçı Sirya (Zeytinlik) köyündendir. Ünlü kayıkçılardan olan Yusuf (Sönmez) Reis zamanın en iyi kayıkçısı idi. Kayıkta kayık reisinin yanı sıra tayfa ve sistarcı bulunurdu. Yük ve yolcu taşımak için kullanılan kayıklar Çoruh'un azgın su akıntısı ile Artvin – Muratlı köyü arasında sefer yapardı. Kayıkların tekrar yukarı taşınması bazen insan gücü ile bazen resimde görüldüğü gibi rüzgâr gücünden faydalanarak yukarı büyük uğraş ve zahmetlerle taşınırdı.

1935 yılında Artvin’e gelen zamanın Başbakanı İsmet İnönü Borçka’yı ziyaret etmek istemiş ve yolda Kuvarshan Bakır Fabrikasının işlemez durumda bırakılmış halini görmek istedi. Fabrikayı ziyaret ettikten sonra Çoruh kıyısındaki kâtip Hanı’na indiler kısa bir dinlenme sırasında, Çoruh nehri üzerinde Borçka’ya ceviz kütüğü yüklü bir kayığın geldiği görüldü işaretle durdurdular. Bu kayıkları ilk kez gören İsmet İnönü Kayıkla Borçka’ya inmek istedi.

Kayıktaki ceviz kütüklerinin üzerine oturarak Borçka’ya yöneldi. Azgın Çoruh nehri Borçka ya yaklaştıkları bir sırada kayık kuma saplandı. Yürümez oldu. Borçka da köprü başında kendisini bekleyen Borçkalı iki kuvvetli yüzgeç hızla suya daldılar kayığa yaklaşıp omuz vererek kayığı yüzdürdüler. Hiç istifini bozmayan İsmet İnönü Köprü başında kayıktan inerek kendisini bekleyen kalabalığa karıştı.

Çoruh kayıklarını anılarına geçirenlerin en eskisi Fransız Coğrafyacısı J. Mourier’dir. Artvin’e geldiği 1886 yılında, Çoruh’ta işleyen kayık sayısının 200 kadar olduğunu anılarında bahsetmiştir. Kayıkla taşımacılık esnasında çeşitli kazalar meydana gelmiş ve Borçka’dan Çavuşlu Dikiciler Mahallesinde bulunan içmeceye giden birkaç hane halkı kayığın Borçka çıkışında Kayaya çarparak devrilmesi sonucu iki kişi boğularak yaşamını yitirmiştir.

 

Çoruh vadisine özgü dünyada benzeri bulunmayan bu yaşam tarzı ve kültürü 1950’li yılların başına kadar sürmüştür. Karayollarının ve köprülerin inşa edilmesiyle birlikte kayıkla taşımacılık tarihin sayfalarında farklı bir yaşam biçimi olarak kalmıştır.

Sıradaki Haber
Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.