Bayburt Postası
2017-12-24 18:32:41

Çoruh bir candır

Dr. Öğretim Üyesi Arzu Yıkılmaz

24 Aralık 2017, 18:32

Çoruh nehrinin adını ilk duyduğumda, sadece coğrafya sınavında çıkacak bir soru olarak düşünmüştüm.

Daha sonra Bayburt, Erzurum ve Artvin ile özdeşleşen yönü, bir rüzgâr gibi esmeye başladı yüreğimde. Dede Korkut ve Bayburt’u yan yana öğrendiğimde ise, ikisiyle beraber Çoruh da çağıldamaya başladı beynimde…


Bayburt, Dede Korkut ve Çoruh!...


Gurbete giden âşığın Bayburt’ta kalan sevgilisine seslendiği türkü ile birleşen Çoruh çağıltısını uzaktan uzaktan duymaya başladığımda artık üniversite bitmiş; her coğrafya benim için basit bir “yer” olmaktan da öte bir “değer” olmaya başlamıştı…


Yıllar sonra Bayburt’tan “gel” olunca, türkülerin, Dede Korkut’un ve Çoruh’un davetine uyup geldim…


Tamam… Bayburt bir inci gibiydi şu çıplak dağların arasında ama; Çoruh!...


Çoruh bir başkaydı!...
O büyülü dil miydi, o efsaneler miydi, o destanlar mıydı beni ona bağlayan?

Yüksek dağların arasında çığlık çığlığa bir ses; düzlüklerde sükûnetti Çoruh!... Hırçın akması can alırdı, sakin akması tabiata can verirdi. Sakinlere şırıltı, hırçınlara çığlıktı Çoruh… 


3255 metre yüksekliklerdeki Mescit dağının Batı yakasından doğup 376 kilometre kat ederek vatan toprağını sulayıp bereketlendiren Çoruh, vatan toprağının zengin minerallerini de Oltu ve Tortum ırmakları başta olmak üzere Bayburt, Artvin ve Erzurum dağlarından alıyordu.


Fırat’ın ve Dicle’nin, Seyhan’ın ve Ceyhan’ın, Kızılırmak’ın ve Yeşilırmak’ın, Sakarya, Tunca, Gediz, Göksu’nun kuzeydoğudaki kardeşi Çoruh…


Düz topraklarda bereket bereket akar… Su, bütün canlılara hayat verir. Enbiyâ sûresi 30. ayette “Bütün canlıları sudan meydana getirdiğimizi bilmezler mi?” diyen yüce Allah, bütün sularla beraber Çoruh’u da övmüştür. Kutsaldır Çoruh…


Etrafındaki 262 köy ve ilçeler için bir hayat kaynağıdır Çoruh… Tarımda sulama, balıklara mekân ve raftingçilere maceradır Çoruh…


Yüce dağlardan geçerken çağıl çağıl çağlamalarla söyler özgürlük türküsünü…


Kimi zaman ağıt, kimi zaman sevinçtir Çoruh…


Zaman zaman baraja gem vurulur ve zaman zaman da daraltılır Çoruh!... Yeni dünya düzeni gereği buna katlanır. Barajlardan bereket olup insanları mutlu edecektir. Yoksa binlerce yıldan beri yaşadığı özgürlüğünün kısıtlanmasına nasıl tahammül ederdi Çoruh!... Doğayı uyandırmamak için sessiz sessizdir ve hüznünü içine atar gibidir.

Ses yakınlığından mıdır bilmem Çoruh bende hep hırçınlıktır…
Yüce dağ yamaçlarında yankılanan bir çığlığın sebebi hırçınlık…
O dağları yarıp geçen bir azmin hırçınlığı…


Dağları delen Ferhad’ın azmidir Çoruh!... Ferhad Şirin’ine kavuşamaz, Çoruh da gurbet ellerde kavuşur engin sulara, denize…

“Fırat niçin, Dicle niçin, Aras niçin,
Benden doğar bana dökülmez?”
diye Ağıt şiirinin dizelerinde soran Arif Nihat Asya’nın hüznünü ben sende görüyorum ey Çoruh… Niçin bende doğar, yad ellerde denize dökülürsün?


Bunun için baştan sona hüzün, baştan sona hırçınlık ve baştan sona çığlıktır Çoruh!..

Acıya, hasrete, gurbete, özleme bir çığlıktır!...


Ey Çoruh!..

Duy sesimi!...


Selam sana can Çoruh!...

Yorumlar (30)

Halil Aga 6 Yıl Önce

Çoruh ile dilin ve kalemin raksı. Hem Dede Korkud, hem sevinç hem hasret, hem ağıt. Kıvrım kıvrım Çoruh ve koynuna sığınmış bir büyü timsali Bayburt. Yazdıkça ve yaşadıkça bakalım ne bereketler devşireceğiz Arzu Yıkılmaz'dan. Tebrik ediyorum yazarı. Kısa NOT: Sayfanın yapımından sorumlu olan arkadaş biraz dikkat etse de punto büyütmeyi bütün yazıya yaysa. Bencileyin kör-bakar biri ancak yazıyı kopyalayıp dosyaya yapıştırıp büyüterek okuyabiliyor.

arzu yıkılmaz 6 Yıl Önce

Çok teşekkür ederim değerli hocam. Sizin de kaleminize sağlık, ne güzel tarif etmişsiniz Dede Korkut-Çoruh-Bayburt üçlüsünü. Ruhumuzdan taşanı hissettirebilirsem benden mutlusu olamaz. Hürmetlerimle...

Günay Karaağaç 6 Yıl Önce

Tarlada, güneşin altında çalışanların dinlenmek için sığındıkları bir ağaç gölgesi, bir Pınarbaşı gibi bir yazı. Yazar o kadar ağır işleri arasında en sağlıklı terapi yolunu seçmiş gibi... Nicelerini bekliyorum.

Vedat GÖRGÜLÜ 6 Yıl Önce

Çok içten bir yazı olmuş hocam .. hislerinize sağlık ..

Murat yıkılmaz 6 Yıl Önce

Sevgili kardeşim öncelikle hayırlı olsun.zekana kakalemine sağlık çok edebi bir yazı olmuş hem doğayı hem edebiyatı haz duyarak okuttun bizlere yazılarında başarılarında daim olsun

arzu yıkılmaz 6 Yıl Önce

Türk dilinin eşsiz eserleriyle bizi bize anlattınız yıllar boyunca... Desteğiniz ve iltifatınıza mazhar olabilmek büyük gurur vesilesidir bana. Varolun,hürmetlerimle..

arzu yıkılmaz 6 Yıl Önce

çok teşekkür ederim, saygılar...

Sevil Can 6 Yıl Önce

Bundan sonraki muhteşem yazılarınızı okumak için sabırsızım.

arzu yıkılmaz 6 Yıl Önce

Çok teşekkür ederim abicim. Amin inşAllah..

rukiye oğuz 6 Yıl Önce

Cok guzel bir yazı olmuş hocam bir sonraki yazılarınızı dört gözle bekliyor olacağım

Serap ARIM 6 Yıl Önce

Çoruh'un sizdeki anlamını içten,samimi bir dille anlatmışsınız.Emeğinize sağlık hocam.

Sultan Sayim 6 Yıl Önce

Kaleminize saglik hocam, gercekten sıkılmadan okudum.Boyle degerleri dile getirmeniz,sahip çıkmaniz mutluluk verici.

Namık Açıkgöz 6 Yıl Önce

Tebrikler değerli hocam. Aydın, bulunduğu yerin birikimini de görüp yazan kişidir. Sizden Bayburt ve civarının güzelliklerini bu harika üslupla anlatmanızı bekliyoruz. Klavyenize sağlık...

Fatma ALİAĞAOĞLU 6 Yıl Önce

Hocam Çoruh'u çok güzel anlatmışsınız. Kaleminize sağlık...

Meryem ACAR 6 Yıl Önce

Okudukça başka bir anlam kazanıyor."Çoruh."Çok anlamlı bir yazı.Elinize emeğinize sağlık.Hocam.

Enis Köse 6 Yıl Önce

Bayburt,a ve tüm cografi güzelliklerine olan hasretimizi tazelediniz Arzu hanim ,Bu harika anlatiminizdan dolayi sizi cok tebrik ediyorum ,Yüreginize saglik

Hülya Alemdağ 6 Yıl Önce

Sevgili Hocam ; Yazınız muhteşem olmuş.Kaleminize sağlık.

arzu yıkılmaz 6 Yıl Önce

sevil bir candır. Ve ne güzel bir candır, çok severim, teşekkür ederim..

Arzu Yıkılmaz 6 Yıl Önce

Çok teşekkür ederim, sevgiler..

Arzu Yıkılmaz 6 Yıl Önce

Sevgili Rukiye, çok teşekkürler, sevgiler..

Arzu Yıkılmaz 6 Yıl Önce

Sevgili Serap, çok teşekkürler, sevgiler...

Arzu Yıkılmaz 6 Yıl Önce

Sevgili Sultan, çok teşekkürler, sevgiler...

Arzu Yıkılmaz 6 Yıl Önce

Ortak paydayı güzellik olarak alırsak, ortaya çıkan da daha büyük bir güzelliktir. Sizlerle hep güzellikleri paylaşalım dileğim, vesselam. Derin hürmetlerimle..

Arzu Yıkılmaz 6 Yıl Önce

Sevgili Fatma, çok teşekkürler, sevgiler..

Arzu Yıkılmaz 6 Yıl Önce

Ne güzel söylemişsin. Evet her şeye anlamını veren biziz. Gördüğümüz her şey biziz aslında! Çok teşekkürler sevgiler Meryem'cim.

Arzu Yıkılmaz 6 Yıl Önce

Çok teşekkür ederim, Siz de sağolun varolun, selamlar..

Fatih Altun 6 Yıl Önce

Yüreğinize sağlık hocam, Çoruh ancak bu kadar içten ve güzel anlatılabilirdi.

RAMAZAN ORUÇ 6 Yıl Önce

AĞZIMDAN ÖYLE SÜSLÜ LAFLAR ÇIKMAZ...LAKİN ŞUNU SÖYLEMELİYİM Kİ , BU HOCAMIN GÖNLÜNDE HİSSETTİĞİ KAĞIDA YANSIMIŞ , eee GÜÇLÜ KALEMLERİN DUYGULARI DA O DENLİ GÜÇLÜDÜR...HOCAM HER ALANDA DONANIMLI OLMANIZ ÇOK HOŞ,ALLAH BİLGİNİZİ DAHA DA ARTTIRSIN !

Ali filiz 4 Yıl Önce

Bir dörtlüğüm. Yar Bayburt da yaşamaya doymadım. Kendim gurbet elde ruhen ordaydım. Sizle kederlendim sizle bardaydım. Ali m Demirözü tev tev tev sedam.

Emine Taş 2 Yıl Önce

Ağzınıza yüreğinize sağlık hocam iyi ki yazmışsınız bu güzel yazıyı ❤️

Sitemizden en iyi şekilde faydalanmanız için çerezler kullanılmaktadır.