Bayburt Postası-Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Orhan Erinç, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'a bir mektup yazarak gazetecilerin yıpranma hakkının iadesini istedi. Başkan Erinç'in Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu kararıyla yazdığı mektupta yalnız yıpranma hakkına değil, 5953 sayılı yasanın uygulanmasındaki ve itibari hizmet zammı konusundaki adaletsizliklere de dikkat çekti. Mektup Basın Yayınla İlişkili Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç'a da iletildi.
Başkan Erinç, gazetecilerin büyük bölümünün, ya taşeronlar eliyle genel iş yasası kapsamında ya da telif ücretiyle ve serbest meslek mensubu statüsünde çalıştırıldığını hatırlatarak, yazdığı mektupta "Bunun nedeni de 212 Sayılı Yasa'yla değiştirilen 5953 Sayılı Yasa'nın uygulanmasını zorlayacak caydırıcı yaptırımların bulunmamasıdır. Bu açıdan bakıldığında, itibari hizmet zammı uygulanmasına dönülürken, 5953 Sayılı yasanın gazetecilerin tümü için uygulanmasını sağlamanın yolu da caydırıcı tutarda yaptırımların yasaya eklenmesinden geçmektedir" dedi.
10 Ocak Geleneksel Çalışan Gazeteciler Günü nedeniyle, Başbakanlıkta görev yapan gazetecilere "Yıpranma Hakkı"nın geri verilebileceğine ilişkin yaklaşımına teşekkür eden Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Başkanı, Başbakana yazdığı mektupta şu önemli noktalara dikkat çekti:
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın yanlış yaklaşımı
"Gazetecilerin sigortalılık sürelerine yıpranmalarına karşılık her yıl için 30 gün itibari hizmet eklenmesini öngören 2098 Sayılı Yasa, 11 Ağustos 1977'de kabul edilmiş ve Resmi Gazete'nin 24 Ağustos 1977 günlü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı 2098 Sayılı yasanın kaldırılmasında "kurşun karışımlarının işlenmesiyle hazırlanan gazetelerde ofset sistemine geçilmesiyle varılan teknolojik gelişme" gerekçe olarak göstermiştir. Bu değişikliğin gazetecileri etkilemediği, yalnızca gazetenin baskıya hazırlık ve baskı teknolojisiyle sınırlı olduğu yolundaki açıklamalarımız Bakanlığın yanlış yaklaşımını değiştirmeye ne yazık ki yetmemiştir.
SSK yılda 1 milyon lira primden yoksun kaldı
İtibari hizmet zammının, hiçbir karşılığı olmadan verildiği gibi bir düşüncenin gerçekle bağdaşmadığı, kaldırılmasıyla Sosyal Sigortalar Kurumu'nun yılda yaklaşık ve (2005 yılı için en az ve bugünkü para birimiyle) 1 milyon lira tutarındaki prim toplamından da yoksun kalacağına ilişkin hesaplar da gözardı edilmiştir. Çünkü 2098 Sayılı yasaya göre itibari hizmet zammından yararlanan gazeteciler için yüzde 3 fazla prim tahsil edilmekte ve bu farkı doğrudan işverenler ödemekteydiler.
Bakanlığın, SSK'nın hem prim toplamadaki aksaklıklar hem de kayıt dışı çalışma nedeniyle prim almadan yoksun kalmasından doğan açıklarından yakınılırken almakta olduğu yüklüce bir prim tutarından vazgeçmesini anlamak da mümkün olmamıştır. 2098 Sayılı yasa yürürlüğe girdiğinde Anayasa'da özel radyo ve televizyonları yasallaştıran anayasa maddesi (madde 133) yürürlükte olduğundan yasa kapsamına yalnızca TRT'de çalışan gazeteciler kapsama alınmışlardır.
Oysa daha sonra 8 Temmuz 1993'te Anayasa'da yapılan değişiklikle özel radyo ve televizyonların kurulmasına izin verilmiş, 13 Nisan 1994 günü kabul edilen 3984 Sayılı ilk yasa da "Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanun" olmuştur.
Gerek bu yasada gerekse daha sonra yürürlüğe sokulan yasada "özel radyo ve televizyonların haber hizmeti bölümlerinde çalışan gazetecilerin 5953 Sayılı Yasa kapsamında çalıştırılmaları ve Basın Kartı taşıma olanağından yararlanmaları" kural olarak yer almıştır.
İtibari hizmet zammı
İtibari hizmet zammı uygulamasına dönülmesi kabul edilirse çıkarılacak yasaya özel radyo ve televizyonda çalışan gazetecilerin de eklenmesi gerekli görülmektedir.
TRT yasasında yapılan son değişiklikle Emekli Sandığına bağlı çalışanların yanı sıra aynı görevi SSK kapsamında yapanların bulunuşu da dikkate alınmalıdır.
İnternet gazeteciliği ile internet gazetecilerinin yasal tanımlarının henüz yapılmamış olması da önemli bir eksiklik oluşturmakta. O alanda görev yapan gazetecilerin itibari hizmet zammından yararlanmayacak olmaları da ayrı bir haksızlığı ortaya çıkaracaktır.
