Yürürlükteki vergi kanununa göre, kullanım alanı 200 metrekareyi geçmeyen tek bir evi olan emekli emlak vergisi ödemiyor. Bu uygulama 5 milyon liralık bir eve sahip olan emekli için de, 75 bin liralık eve sahip olan emekli vatandaş için de geçerli. Arabulucu Avukat Umut Metin vergi muafiyetinin ev sayısı ile bağdaştırılmasının çifte standart ve haksızlığa neden olduğunu savunuyor.
Arabulucu Avukat Umut Metin, emlak vergisi uygulamasında emeklilere tanınan istisnalar ile ilgili bir haksızlığa dikkat çekti. Mevcut uygulamaya göre bir evi olan emeklinin emlak vergisi ödemediğini belirten Metin; emlak vergisi muafiyetinin evin değeri ile değil sayısı ile belirlenmesinin neden olduğu haksızlıklara ve vergi kaybına dikkat çekti.
Vergi yasalarının, adil bir vergilendirme düzeni tesis ederek her vatandaşın mali gücü oranında vergi ödemesini sağlaması gerektiğini belirten Avukat Umut Metin, Emlak Vergisi Kanunu'nun 8. maddesinde olduğu gibi ucu açık bırakılan hükümlerin mükellefler arasında eşitsizliğe neden olduğunu savunuyor.
Arabulucu Avukat Umut Metin, emekli aylığıyla geçimini sağlamak durumunda olan vatandaşların Türkiye sınırları içinde 200 metrekarenin altındaki tek bir evlerinin olması halinde bu meskenlerin vergi oranlarının sıfıra kadar indirilebileceği ifadesinin sonuçlarını şu sözlerle değerlendirdi:
"Mevzuata göre 200 metrekarenin altında büyüklüğü olan tek bir eve sahip iseniz emlak vergisinden muafiyetiniz söz konusudur... Bu haliyle düzenleme Anayasanın sosyal devlet ilkesine ve "herkesin mali gücüne göre vergilendirilmesi" kuralına uygun görünmektedir. Devlet vatandaşına her zaman destek olmalı ve emekli vatandaşlarını da korumalıdır. Ancak günümüzde artık bu kurallar, sınırlar ne kadar geçerlidir?"
Metin: "Mükellefler arasında eşitsizlik ortaya çıkıyor"
Söz konusu hükme bir çerçeve çizilmediği için uygulamada, vergi ödeyen mükellefler ile ödemeyen mükellefler arasında eşitsizliğin ortaya çıktığını savunan Metin şunları söyledi:
"5 milyon liralık tek evi olan emekli emlak vergisi ödemezken, örneğin 75 ya da 100 bin lira değerinde 2 adet evi olan veya toplamda 200 bin lira değerinde 3 evi olan emekli emlak vergisi ödemektedir. Bu tabloya göre, vergi ödeyen mükellefler arasında çok bariz bir şekilde eşitsizlik ortaya çıkmaktadır. Diğer yandan da diyelim ki ailenizden kalma eski bir eviniz var. Hem tarihi eser olduğu için bir şey yapamıyorsunuz; hem de 200 metrekareden büyük ama değeri 200 bin lira.... Yaşadığınız yerdeki bu evin değerine bakmaksızın vergi muafiyeti ortadan kalkıyor. Oysa İstanbul'da lüks bir siteden 60 - 90 metrekarelik ev alıyorsunuz fiyatı 2 milyon dolar ve vergiden muafsınız ..."
"Emekliler bu haksızlıktan kurtarılmalı"
Vergilendirmede olduğu kadar muafiyette de adil olmanın önemine dikkat çeken Arabulucu Avukat Umut Metin, "herhangi bir sayı belirtilmeden ya herkes evinin değerine göre çok cüzi bir vergi ödemelidir ya da emekli olan herkes bu muafiyetten yararlanmalıdır. Bir başka yöntem de belirli bir değer belirlenerek bu değerin altında gayrimenkulün vergiden muaf olması; üzerindeki miktarın da vergilendirilmesi olabilir. Değer tespitinde rayiç değer veya SPK tarafından yetkilendirilmiş gayrimenkul değerleme şirketlerinin değerleme sonuçları da esas alınabilir. Vergilendirmenin amacına uygun bir düzenleme yapılması bu haksızlığı da ortadan kaldıracaktır." dedi.
Birden fazla evi olan emekli ne yapabilir?
Birden fazla evi olan emekliler için bir formül öneren Metin, "Şu anki haliyle birden fazla ev sahipliği halinde vergi muafiyeti söz konusu değildir. Bu haliyle yasadaki “tek meskeni” kavramı önemli. Vergi bireyseldir. Eğer karı kocanın ikisi de emekli ise ve meskenlerden biri kadına, diğeri erkeğe aitse muafiyetten her ikisi de ayrı ayrı faydalamalıdır” diyerek mevcut mevzuatın emlak vergisi muafiyetinden yararlanmak isteyen mükelleflere yol gösterdi.
BİLGİ NOTU : Emlak Vergisi Kanunu’nun 8. maddesinin 2. fıkrası; ‘.....gelirleri münhasıran kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından aldıkları aylıktan ibaret bulunanların,…. Türkiye sınırları içinde brüt 200 metrekareyi geçmeyen tek meskeni olması halinde, bu meskenlerine ait vergi oranlarını sıfıra kadar indirmeye yetkilidir.’
