Okulların açılması ve Ramazan Bayramı'nın aynı döneme denk gelmesiyle vatandaşların, okul, kırtasiye, kıyafet ve gıda alışverişleri piyasaya okul ve bayram bereketi getirdi mi? Konuyla ilgili Türkiye genelinde bir soruşturma yapan Anadolu Ajansı, bazı illerde esnafın memnun olduğunu, bazı illerde ise bayram yaklaşmasına rağmen alışverişte önemli bir hareketlilik olmadığını kaydetti. Türkiye'nin çeşitli illerinde çarşı pazarda durum şöyle:
Bayburt Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İbrahim Yumak, Ramazan Bayramı öncesi alışverişlerde bir hareketlilik olmadığını gözlemlediklerini belirterek, ''(Bayram öncesi alışveriş olur) diye bekleyen esnafımız hayal kırıklığı yaşamaktadır'' dedi.
Bayburt Esnaf Odaları Birliği Başkanı Selahattin Karaman ise esnafın durumunun içler acısı olduğunu ifade ederek, ''Çoğu esnaf kredi batağına saplanmış ve ödeyemez durumda. Bayram, özel günler gibi günlerde işlerin hareketliliği esnafımıza ilaç olmamaktadır'' diye konuştu. 
-SAMSUN-
Samsun'da alışveriş merkezleri ve çarşılarda hareketlilik yaşanıyor. Samsun Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Metin Genççakır, bayram öncesi alışverişlerin az da olsa esnafın yüzünü güldürdüğünü, ancak ulusal çaptaki bazı işletmelerin kentin her köşesinde faaliyet göstermesinin esnafın alışveriş kapasitesini düşürdüğünü kaydetti.
Esnaf ise bayram ve okul hazırlığı dolayısıyla özellikle giyim eşyası satışlarının arttığını ifade etti.
-ORDU-
Ordu Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Servet Şahin, Ramazan Bayramı öncesi alışverişlerden memnun olduklarını, bayramın fındık ürün hasat döneminin sonrasına denk gelmesinin de esnafın yüzünü güldürdüğünü söyledi.
Ordu Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Mustafa Arslan ise bayram öncesi işleri durma noktasına gelen esnafın biraz olsun rahatladıklarını dile getirdi.
Esnaf ise satışların beklentilerini karşılamadığın ancak, yine de memnun olduklarını, özellikle bugün ve arefe günü satış yapmayı planladıklarını anlattılar.
-AMASYA-
Amasya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Hatay Karaman, Ramazan Bayramı öncesi piyasaların diğer bayramlara göre durgunluk yaşadığını belirterek, tüketicinin bayramı masrafsız geçirmek için çaba gösterdiğini söyledi.
Piyasadaki kıpırdanmanın beklentileri karşılamadığını dile getiren Karaman, vatandaşın alım gücünün olmadığını, 3 yıl öncesinde satılan etiket fiyatına ürünün alıcı bulamadığını, küçük esnafın korunması için tedbir alınması gerektiğini belirtti.
Amasya Ticaret ve Sanayi Odası Başkan Yardımcısı Kenan Güripek ise üreticinin iyi bir sezon geçirmediğini, piyasaların da olumsuz etkilendiğini söyledi.
-SİNOP-
Sinop Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Ali Fevzi Tütüncü, Sinop'ta bayram öncesi bekledikleri alışveriş yoğunluğunu göremediklerini belirterek, ''Sinop'un ekonomisi genelde ücret ve maaş alan kesimin harcamalarına bağlı. Fiyatlar artarken maaşların aynı oranda artmaması alım gücünü düşürüyor. Bu nedenle de piyasada beklenen canlılık yaşanmıyor' dedi.
-BURSA-
Bursa Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Arif Tak, ekonomik kriz nedeniyle durgun günler geçiren esnafın, bayramın yaklaşmasına bağlı olarak son 4 gündür işlerinin artığını ifade etti.
Piyasadaki hareketliliğin arife akşamına kadar artarak sürmesini beklediklerini dile getiren Tak, ''Bayram alışverişi son günlere kaldı. Son 4 gündür esnafımızın işleri açıldı. İç piyasa beklediği hareketliliğe ancak son günlerde kavuştu'' dedi.
-BALIKESİR-
Balıkesir'de alışverişin kalbi olarak bilinen Milli Kuvvetler, Anafartalar, Kızılay caddeleri ile Yeni Çarşı bölgesinde müthiş bir insan yoğunluğu görülmesine rağmen mağazalarda hareketlilik gözlenmiyor.
Balıkesir Ticaret Odası Başkanı Mahmut Yavuz, vatandaşın nakit para sıkıntısı yaşandığını, kredi kartları limitlerinin ise dolduğunu savunarak, çarşı merkezlerindeki hareketliliğin alışverişe yansımadığını söyledi.
-YALOVA-
Yalova Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı İsmail Mutlu da Ramazan Bayramı yaklaşmasına rağmen alışverişte büyük bir hareketlilik olmadığını belirterek, ''Ramazan Bayramı dolayısıyla alışverişte artış var. Ancak, bu geçtiğimiz senenin neredeyse yarısı kadar. Bu yıl, esnafın işleri geçmiş ramazana göre yarı yarıya azaldı'' dedi.
Ramazan ayında Cumhuriyet Meydanı'na kurulan ''Ramazan şehri''nin az da olsa esnafı mutlu ettiğini belirten İsmail Mutlu, bölgeyi şu ana kadar 200 bin kişinin ziyaret ettiğini bildirdi.
-AYDIN-
Aydın Esnaf Odaları Birlik Başkanı Hulusi Akşit, Ramazan Bayramı'nda genelde giyim ve tatlı sektörünün hareketlendiğini, ancak bu bayramda öncelikli olarak çocukların okul ihtiyaçlarının karşılandığını belirtti.
Esnafın bayram ve okulların açılması nedeniyle daha fazla para kazanma umudu taşıdığını belirten Akşit, ''Ekonomik şartların ağırlığı nedeniyle veliler tercihini okul ihtiyaçları yönünde kullanıyor. Tabii geleneksel bayram alış verişleri de yapılıyor. Şekerci, kolonyacı, tatlıcı esnafı bu yönden hareketli'' dedi.
-DENİZLİ-
Denizli'nin en önemli alışveriş yerlerinden Bayramyeri ve Kaleiçi'nde pazartesi gününden beri tekstil, konfeksiyon, gıda ve kırtasiye ürünlerinin satışlarında yoğunluk yaşanıyor.
Denizli Ticaret Odası (DTO) Başkanı Necdet Özer, krizle bunalan esnafa bayram ve okul alışverişlerinin ''umut'' olduğunu belirterek, ''Bayramın okulların açıldığı zamana denk gelmesi, perakende sektöründeki çarkın dönmesi, stokların eritilmesi anlamında çok faydalı oldu'' dedi. 
-TRABZON-
Trabzon Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Halil İbrahim Kalfaoğlu,bayram öncesinde kent merkezindeki esnafı dolaştığını, çarşı pazarda kuru kalabalığın bulunduğunu, ancak kimsenin elinde alışveriş poşeti ya da paket bulunmadığını belirtti. Esnafın satışa sunduğu bütün ürünlerde son haddine kadar indirim yaptığını, etiketlerde yazılan fiyatların çok düşük olduğunu ifade eden Kalfaoğlu, ''İnsanlarımız ay sonunda bayram harçlığı alabilmek, vergisini verebilmek, kirasını ödeyebilmek için elindeki malı düşük fiyatla satmaya devam ediyor. Esnaf ve sanatkar bayrama garip ve buruk giriyor'' dedi.
Trabzon'da alışverişin yoğun olarak yapıldığı Kemeraltı mevkisinde konfeksiyon ve ayakkabı mağazalarının sahipleri ise fiyatların oldukça düşük olduğunu buna rağmen satışların düşük olduğunu söylediler.
-GİRESUN-
Giresun Esnaf ve Sanatkarları Odaları Birliği Başkanı Ali Kara, ekonominin dibe vurduğunu, ne esnafın ne de vatandaşın halinden memnun olduğunu söyledi.
Konfeksiyon mağazası işletmecisi Özlem Topatan ise yaşanan ekonomik krizden dolayı vatandaşın alım gücünün düştüğünü, Ramazan Bayramı dolayısıyla alışverişe gelen vatandaşların genellikle uygun fiyatlı giysileri kredi kartlarıyla taksitli olarak almaya çalıştıklarını söyledi.
-RİZE-
Rize Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ömer Ofluoğlu, bayram arifesi ve okulların açıldığı dönemlerin alışverişin arttığı dönemler olduğunu belirterek, ''Bu dönemlerde esnafımızın da yüzü güler. Alışveriş artar. Ancak bu yıl önceki yıllara göre piyasanın durumu oldukça kötü'' diye konuştu.
Rize Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Muammer Atılgan ise esnafın geçmiş yıllardan beri bayram haftası beklentisi olduğunu belirterek, ''İnsanların geçim standardı düştükçe alım gücü de düşüyor. Tüketici kesim artık mağazalardan değil de işportalardan alıma kayıyor'' dedi.
-GÜMÜŞHANE-
Gümüşhane Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İsmail Akçay, her bayram arifesinde ekonomik piyasada beklenen canlılıkların olduğunu dile getirerek, ''Esnaf ve tüccar yapılan alışverişten memnun kalır. Bu günler esnaf ve tüccar için müstesna günlerdir. Ticaretin, alışverişin bol olduğu günlerdir'' dedi.
Konfeksiyon mağazası işleten Nükhet Öztekin ise bayram öncesi konfeksiyon mağazalarında canlılık yaşandığını belirterek, ''Satışlardan çok memnunuz. Ramazan ayı süresince yaşanan kısmi durgunluk bayrama bir iki gün kala önemli canlılık gösteriyor'' dedi.
-ARTVİN-
Artvin Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Kurtul Özel ise Ramazan ayının ilk haftalarında özellikle gıda maddeleri satan iş yerlerinde gözle görülür bir hareketlilik yaşandığını belirterek, ''Daha sonraki günlerde, yaşanan bu hareketlilik düştü. Önceki Ramazan aylarındaki hareketlilik bu yıl yaşanmadı. Ramazan Bayramı'nın, okulların açılmasına yakın bir zamanda olması, özellikle çocukları okula giden aileleri okul alışverişi önceliğine sevk etti'' dedi.
Artvin Esnaf ve Sanatkarları Odası Başkanı Demirhan Elçin, Artvin esnafının eski bayramları aradığını, bayram öncesinde önemli bir hareketlilik yaşanmadığını söyledi.
-ESKİŞEHİR-
Eskişehir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Ekrem Birsen, Ramazan Bayramı ile okul açılışının aynı haftaya gelmesi nedeniyle vatandaşların bayram alışverişi yerine çocuklarının okul alışverişlerini ön plana çıkardığını söyledi.
Ticaret Odası Başkanı Harun Karacan da, esnaf ve tüccarın bayram nedeniyle beklediği hareketliliği bulamadığını belirterek, durgunluğun had safhada olduğunu savundu.
-KÜTAHYA-
Kütahya'da bu yıl bayram alışverişlerinde genellikle çocuk ve gençlere yönelik ürünlerin ilgi gördüğü bildirildi.
Kentte önceki yıllardan farklı olarak bayram pazarının bu yıl daha geniş bir alanda kurulması, pazarcı esnafı sayısının artmasını sağladı.
Esnaf, giyim konusunda kendilerine sınırlı bütçe ayıran anne ve babaların, bayramda çocuklarını sevindirmek için pazardaki çocuk ve gençlere yönelik ürünlere ilgi gösterdiğini bildirdi.
Kent merkezinde giyim eşyası satılan iş yerlerinden bazılarının sahipleri ise küresel ekonomik krizin etkilerini azaltmak için kampanyalar düzenlediklerini, bununla satışlarını artırmayı hedeflediklerini belirterek, halkın özellikle iftardan sonra alışveriş yaptığını söyledi.
-BİLECİK-
Bilecik Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Halit Gölcan da Ramazan bayramının yanı sıra şu anda okulların da açılacak olması nedeniyle öğrenci vatandaşların çocuklarının okul ihtiyaçlarını gidermeye çalıştıklarını söyledi.
Vatandaşın sadece günlük gıda alışverişini yaptığını gözlemlediklerini ifade eden Gölcan, ''Bu konuda kentteki büyük marketlerden alışveriş yapıldığı için yapılan alışverişler küçük esnafımıza yansımıyor. Ramazan bayramı dolayısıyla kent ekonomisinde herhangi bir canlılık yok. Bunda okulların açılmasının bayrama rastlamasının etkisi büyük'' diye konuştu.
-ÇORUM-
Çorum'da Ramazan Bayramı'na iki gün kala piyasadaki hareketliliğin beklenilen düzeyde olmadığı belirtildi.
Çorum Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Yalçın Kılıç, yaşanan krizin ardından esnafın henüz toparlanamadığını, özellikle şehir içerisindeki büyük alışveriş merkezlerinin, küçük ve orta ölçekli esnafı olumsuz etkilediğini vurguladı. Kılıç, alışveriş merkezlerinin şehir dışına çıkarılması gerektiğini dile getirdi.
Çorum Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Çetin Başaranhıncal da, krizin etkilerinin hala sürdüğünü ancak, küçük ve orta ölçekli işletmelerin Ramazan Bayramı nedeniyle az da olsa moral bulduğunu söyledi.
-TEKİRDAĞ-
Tekirdağ Lokantacılar, Köfteciler, Kebapçılar, Pastacılar ve Tatlıcılar Odası Başkanı Niyazi Özgün, esnafın son yıllardaki durumunun iç açıcı olmadığını ifade ederek, ''Esnafımızın Ramazan ayı boyunca yüzü gülmedi. Bayramda da bu durum değişecek gibi görünmüyor'' dedi.
Tekirdağ Terziler Odası Başkanı Hasan Gürbaytar ise artık terzilerin paça kısaltma ve uzatma işinden başka bir iş yapmadığını savunarak, 5-10 liraya satılan kıyafetlerin işlerini olumsuz etkilediğini söyledi.
-MERSİN-
Mersin Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Başkanı Faik Burakgazi, Ramazan Bayramı'na haftalar kala esnafta ''Bayram geliyor, işlerimiz açılır'' şeklinde beklenti oluştuğunu, ancak beklenen hareketliliğin yakalanamadığını, insanların sadece zorunlu ihtiyaçlarını karşıladığını ifade etti.
-MALATYA-
Malatya'da çoğunluğu dar gelirli olan ailelerin temel gıda maddelerine yönelmesi nedeniyle bayram alışverişlerini sınırlı tutmasının, esnafın bayram beklentisini boşa çıkardığı belirtildi.
Malatya Esnaf ve Sanatkar Odaları Birliği Başkanı Şevket Keskin, ''Vatandaşımız alışverişlerinde daha çok temel gıda maddesini tercih ediyor. Bazı aileler de çocuğunu sevindirmek için bir gömlek, bir pantolon alabiliyor. Eski bayram canlılığından eser yok'' dedi.
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Genel Sekreteri Said Kabadayı ise ''Bu ay vatandaşımız ikiye bölünmüş durumda. Maaşının bir kısmı ile çocuğunun okul alışverişini yaparken, bir miktar da bayram alışverişine ayırıyor'' diye konuştu.
-BİTLİS-
Bitlis Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Sadettin Özvural, vatandaşların alım gücünün düşük olması nedeniyle, bayramın buruk yaşanacağını savunarak, ''Esnaf zor durumda, kan ağlıyor. Büyük marketler, bakkalları bitirdi. Krizin etkisi de halen devam ediyor'' diye konuştu.
Bitlis'te 15 yıldır esnaflık yapan Behzat Yılmaz da, bekledikleri satışı yapamadıklarını söyledi.
Alışveriş yapan bir vatandaş ise ''Halkta para yok. Her şey çok pahalı. Gönlümüzce bayram alışverişi yapmadık'' diye konuştu.
-ELAZIĞ-
Elazığ Esnaf ve Sanatkarlar Birliği Başkanı Cemil Erdem, Ramazan Bayramı nedeniyle esnafın beklediği alışverişi yapamadığını söyledi.
Kentte çeşitli çarşıları gezdiğini, esnafları ziyaret ettiğini anlatan Erdem, ''Esnaflarımızın bizzat ifadeleri, önceki yıllarda geçmiş yıllarda bayram haftasında kasanın en az 5 bin TL iken bugün bin TL'yi geçmediğini söylüyorlar. Bu sadece satış yani kar falan değil. Şimdi ne olmuş? Esnaflarımızın satışlarında 5'te bir azalma olmuş. 5'te 4'ü gitmiş 5'te biri kalmış'' dedi.
