Deutsche Bank, dünyanın 'güvenli liman' diye nitelendirdiği Türkiye için “90 milyar dolara ihtiyacı var” dedi. 1994 ve 2001 krizlerinde de kötümser açıklamaları ile tepki toplayan Alman Bankası'nın bu çıkışı ekonomi çevrelerince maksatlı bulundu. Dünya piyasalarının küresel krize karşı en ciddi tepkisini vererek toparlandığı günlerde Alman Deutsche Bankın 'Türkiye 90 milyar dolara ihtiyaç duyabilir' açıklaması, ekonomi çevrelerince ciddi bulunmadı. IMF ve Dünya Bankası başta olmak üzere dünya ekonomi otoritelerinin övgü dolu sözlerle bahsettiği Türkiye ekonomisi konusunda Deutsche Bankın yaptığı olumsuz değerlendirme maksatlı bulundu.
Yabancı yatırım bankaları ve dev kuruluşların, Türkiye ekonomisini yakından tanıyan global sermaye kurumlarından biri olarak nitelendirdiği Deutsche Bankın Türkiye hakkındaki açıklamaları küresel sermaye açısından büyük önem taşıyor.
Deutsche bunu hep yapıyor
1994 ve 2001 krizlerinde Türkiye'deki krizi tetiklemekle suçlanan Deutsche Bank, ekonomi çevrelerinden geçmiş dönemde de yoğun eleştiriler almış ve 'Herkesin elinde aynı veriler varken, Deutsche Bank her zaman kötümser ve taraflı yorumlar yapıyor' iddialarının hedefi olmuştu.
Son olarak 2001 yılının Ağustos ayında Deutsche Bank tarafından 'Türkiye'de önümüzdeki 3 ay iç borçların ödenmesinde zorluklar yaşanacak ve hatta borçlar yeniden yapılandırılacak. Bu moratoryum veya konsolidasyon anlamına geliyor' tespitinde bulunulmuş ve bunun ardından dövize hücum yaşanmıştı. Deutsche Bank bundan önceki krizlerin çok öncesinde de benzer açıklamalar yapmış ve çeşitli bültenlerle yakında Türkiye'de kriz çıkacağı temasını işlemişti. Oysa, açıklamaların yapıldığı dönemde kriz beklentisi yoktu.
Para akışını kesmek istiyor
2001 krizinin sonlarına doğru bir diğer Alman Bankası Dresdner'de de farklı bir gelişme yaşanmıştı. Bu bankanın o dönemde ağırlıklı olarak Türk Merkez Bankası ile çalıştığı belirtiliyordu. Kredi mektubu sahibi olan gurbetçiler, Dresdner'e gidip istediklerinde hesaplarından para çekebiliyordu ve Dresdner, bunun masrafını alıyordu. İddiaya göre o dönemde Türkiye'ye para akışının önüne geçebilmek amacıyla gurbetçileri yakın takibe alan Dresdner Bank, yatırılan paralarla ilgili olarak 'nereden buldun' demeye başladı. Gerekli evrakı gösteremeyenlere ise büyük cezalar verildi.
“Alman Operasyonu”
Almanların Türkiye'ye bakışı ile ilgili olarak açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Mahir Kaynak, bu tarz açıklamaların farklı anlamlar taşıdığını belirterek, 'Almanya, ekonomik kriz dışında AK Parti hükümetini yerinden edemeyeceğini biliyor. Kriz çıkararak iktidarı devirmek istiyor. Fakat böyle bir operasyona girişilirse, ABD bu operasyonu bozar. Çünkü bu iktidar iflas ederse alternatifi yok. ABD buna müsade etmeyecektir ve gerek Körfezdeki fonlarla gerek IMF ile bu duruma müdahale edecektir' dedi.
'Kehanet için sıraya girdiler!'
Dış basın uzun süredir Türkiye'ye ilişkin kötümser analizlere yer veriyor. Bu analizlerin kime hizmet ettiği tartışılırken, Deutsche Bank Türkiye'nin 90 milyar dolara ihtiyacının olabileceğini söylemekten çekinmedi.
Fransız Le Monde gazetesi ise Türkiye'nin "gururunu ayaklarının altına alarak" IMF'ye başvurması gerektiğini belirtti ve "Türkiye, felakete doğru koşuyor" iddiasında bulundu. Aylardır hemen hemen her gün Türkiye'deki ekonomik istikrarın aleyhine haberler yapan Financial Times ise IMF'nin krizden etkilenen yükselen piyasaların acil kredi ihtiyaçlarının giderilmesi amacıyla açıkladığı yeni kolaylığa dikkat çekerken, yararlanma kriterlerine uyan ülkeler arasında Brezilya, Güney Kore ve Meksika'yı saydı. Buna karşın FT, Türkiye'nin kriterleri karşılamayabileceğini savundu.
