Bir Şehit Albayımız vardı, yıllarca meçhul bir asker olarak Bayburt Kaleardı Mahallesi’nin üst yolunda, yol kenarında sessiz ve mahzun yatan bir asker…

Yıllar boyunca hem il müdürlüğü, hem de Belediye Başkanlığı yapmış olduğum dönemde bu meçhul asker hakkında yeterli bir bilgiye sahip olamadık. Daha sonra 12.06.2014 yılında Bayburt Postası’nda yazdığım gibi tesadüfen elime geçen hemşerimiz Albay Atilla Güler’in yazdığı “Şanlı Kop Savunması (1916-1918)” isimli eserde 15-16 Temmuz 1916 günü yapılan Rus taarruzları neticesinde saat 16.00 sıralarında, Ahsunk Hanları önündeki vadiyi tıkamakla görevli 9. Tümen birliklerinin Rus hücumu karşısında düzensiz ve kontrolsüz geri çekilen birliği durdurma ve yönlendirme gayreti içerisindeki 9. Piyade Tümen Komutanı Albay Sabri Bey’in şehit olduğunu yazmıştık. Yazımızdan sonra benim teklifim, belediyemiz ve mahalle muhtarlığımızın duyarlılığı ile Şehit Albayımıza yakışan bir mezar yapıldı.

Yine Bayburt Postası’nda yayınlanan yazımızın altına yorum düşerek torunu olduğunu belirten Dr. Tanju Gökçeer, yazıdan dolayı teşekkür ederek, kendisinden dedesi hakkında bilgi talebimi karşılıksız bırakmadı.

Bakınız bu Şehit Albayımız Sabri bey kimmiş?

Bulgaristan’ın Rusçuk’ta (Hicri 1289) 1873 yılında dünyaya gelmiş. Babası Mehmet Emin,  annesi Zehra hanımdır. Annesi küçük yaşta öldüğünden halası tarafından büyütülmüş ve Afyon Kabaağaçlızade Yusuf Ziya Paşa’nın kızı Vechiye hanımla evlenmiş.

Hayatı hep savaşlarda geçmiş (Balkan-Çanakkale Savaşı-Doğuda Kop Dağı Savunması) ve 4 çocuğu olmuş. Makbule, Pertev, Mahmure, ve Fetret. En küçük oğlu 1912 doğumlu, babası Şehit düştüğünde 4 yaşında imiş.

Albay Sabri bey, Balkan Savaşı’na katıldığında en küçük oğlunun doğum haberini alıyor. İsmini ne koyalım diyenlere Osmanlı’nın o zor ve karışık kaos dönemlerinden dolayı "Fetret Devrine" benzetip adını Fetret koyun diyor.

Çocuklarından Pertev Gökçe onun mesleğini seçiyor ve Tümgeneral oluyor (1905-1980). Diğer oğlu Fetret bey önce Erzincan Askeri Lisesi’nde, sonra Kuleli Askeri Lisesi’nde bir süre okumuş ardından sivil hayatı seçerek Ankara ve İstanbul’da Ziraat Bankası’nda memur olarak çalışmış ve 15 Nisan 1985 tarihinde vefat etmiştir.

Balkan Savaşları çıktığında Sabri bey dört çocuğunu tren camından karısına emanet ederek savaşa gider. Daha sonra büyük başarılara imza attığı Çanakkale savaşlarına katılır. Özellikle düşmanın ilk kez Seddül Bahire’ye çıkarma yaptığı 28 Nisan 1915 1. Kirte Savaşında büyük başarılar gösterir, sonrasında ise Zığındere ve Anafartalar’da savaşır.

Şehit Albay Sabri Bey’in Atatürk’le yaptığı konuşmalar kendi alayından bir erin hatıralırında yer alıyor.

Önce 19. Alay Komutanı (Kaymakam) iken sonra 32. Alay Komutanı (Miralay) oluyor. Savaş sonrası yaralı bir halde Eyüp’te oturan eşi ve çocuklarının yanına dönüyor.

Albay Sabri beyin Çanakkale Savaşlarına Anafartalar’dan eşine yazdığı Kart…..

Bugünkü Türkçeye Çevrilişi:

13 Kanuni evvel 331 (1915) Allah etti kahroldu gitti. Lehül hamd (Sıhhatteyim) Sabri-İmza

Düşman karşımızdan Anafartalar ve Arıburnu cephelerinden yani şu kartta resmini gördüğün Türk Süngüsünün karşısında 7 Kanuni evvel 331 gecesi şiddetli atışlarımız altında firar ettiler. ALLAH


Çanakkale savaşları sonrası Albay Sabri Bey’in görev yaptığı 9. Tümen Ilgardere’de ihtiyat olarak bulunurken, Doğuda 3. Ordu’ya takviye maksadıyla Sivas’a yola çıkarıldı. 15 Ocak 1916’da ise Ilgardere’den hareketle Kırklareli’ne geldi. 25 Nisan 1916’da da trenlere bindirilerek ulu kışlaya getirildiler. Buradan Kayseri üzerinden yürüyerek 25 Mayıs 1916’da Sivas’a gelirler. Tümenin mevcudu 159 subay, 8 bin 702 erden ibarettir.

Bu sırada Tümen Komutanı Yarbay Sabri Bey’dir. 3 Nisan 1916’da Kırıkkale’de Albaylığa yükselmiştir. 15 Temmuz 1916’da şehit düşen Albay Sabri Bey 5 Temmuz 1916’da Generalliğe yükselmiş, fakat yeni rütbesi kendisine tebliğ edilemeden şehit düşmüştür.

Birinci Dünya Harbi’nde 3.Ordu’nun 21 sayılı Harp Ceridesinin 94. sahifesinde ve Mareşal Fevzi Çakmak’ın “Şark Cephesi Hareketleri” kitabının 229. sahifesinde Sabri Bey’in şehit oluşu detayları ile anlatılmaktadır.

Sonuç olarak o gün Vatan Coğrafyasının bir yerinde Bulgaristan Rusçuk’ta dünyaya gelen Sabri bey Balkan, Çanakkale ve Doğuda Kop Dağı savaşlarının ardından bir başka vatan coğrafyasında Bayburt’ta kendisi gibi yüzlerce arkadaşı ile kanlarını ve canlarını bu topraklara vererek şehit düştüler.

Evlendiği Afyonlu Vechiye hanımın memleketinde şehit düşen Bayburtlu Yüzbaşı Şehit Agâh gibi o da Agâh Bey’in doğduğu topraklarda şehit düşmüştür.

Ruhları şâd, mekanları cennet olsun…

Faydalanılan Kaynaklar:
1. Torunu Dr.Tanju Gökçeer'in verdiği bilgiler
2. Albay Atilla Güler'in Şanlı Kop Savunması Kitabı (1916-1918)
3. Mareşal Fevzi Çakmak’ın Birinci dünya savaşı Doğu cephesi hareketleri.
4. Hulki Saral (Emekli Tümgeneral-Tarihçi Yazar)
5. Mehmet Oral (1893 Doğumlu) Yenice Akçakaya Köyü Alayındaki askerin kaleminden 
Avatar
Adınız
Yorum Gönder
Kalan Karakter:
Yorumunuz onaylanmak üzere yöneticiye iletilmiştir.×
Dikkat! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, müstehcen, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen Üye/Üyeler’e aittir.
Avatar
Albay sabri beyin torunu Mahmure kızı okta tolay. 7 yıl önce

Sayin Hükmü Pekmezici beyefendiye sonsuz teşekkürler. Tarihe bir saygı sevgi örneği. Kutlarım. Emeği geçerek çeşitli kitaplarda yer alan bilgilerle bizi aydınlatan tarihimize ışık tutan yazarlarimizinda ellerine sağlık. Dedemizin ve tum sehitlerimizin ruhları sa dolsun. Unutulmadilar tarihle yaşıyorlar. Saygılar.

Avatar
Özand Gökçeer 7 yıl önce

Sabri Bey benimde dedem olmaktadır.Ben Sabri Beyin en küçük oğlu olan Fetretin oğluyum ve dr Tanjunun ağabeyisiyim.Tüm çalışmadınız için teşekkür ederim

Avatar
7 yıl önce

sn hükmü pekmez,selam ve sevgiler sunarak,kaleardındaki şehit sabri efendinin
*kalbulas,kavacık köyündeki sahabe-i kiram seyyid halil.r.a.türbesinin yapılması
çok çok tşk,ler,bu katma değer,den dolayı,tarihi Bayburt yeniden aralanıyor,!!
*ışık ve yol*gösteriyor,bu itibarla bayburt üniversitesinin,bayburt tarihi hususnda
*bayburt halk bilimi*yapacağına eminiz.!!,saygılarımızla,a.kadir Temur.Bayburt

Misafir Avatar
EYÜP SULTAN BAYBURT DERN. 7 yıl önce @

düzeltme,sn başkanım ve hocamız,soyadınız pekmezci düzeltmek,2.ci olarak,
da,şehit komutan sabri bey,dir.ruhları şad olsun.

Beğenmedim! (0)
Avatar
Bayburtlu Salih 7 yıl önce

Sayın hocam;
Sizlere çalışmanızdan dolayı teşekkür ederken, farklı bir konuya daha dikkatinizi çekmek ve bu konuda gayretlerinizin olacağını düşünüyorum.
Bu konuda şudur hocam,Türk tarihinin iftiharı ve TÜRKİYE CUMHURİYETİNİN kurulmasının en önemli mücadelesi olan ÇANAKKALE savaşın öneminin yanında KOP mücadele sininde tıpkı ÇANAKKALE mücadelesinin önemini müfredatlarda ve yıllık çalışma takvimlerinde de ulusal bazda anlatılması gereken bir mücadele olduğu yönünde çalışmaya vesile olmanızı arzu ediyorum.
Batıda ÇANAKKALE müdafası devam ederken, doğu cephesinde rusların kop geçidini aşıp Devleti Osmanı Aliyeyi zayıflatmaya çalışması arzusu KOP savunmasının çetin geçmesi ile, rusların kursağında kalmış bu başarısızlığı akabinde bolşivizimin ilanı ile birlikte ATATÜRK ve arkadaşlarının mili mücadele çalışması kolaylaşmış oldu,
Devletimizin ilanına giden yol dahada açılmış oldu.
Tıpkı ÇANAKKALE gibi BAYBURT un tanıtımı ve gelişimi açısından önemli olduğunu düşünüyorum saygılarımla;

Avatar
İmam Bal 7 yıl önce

Emeğiniz için sonsuz teşekkürler. Böyle tarih içinde nice kahramanlarımız var ki bugünün gençliği bundan habersiz. Bir nebze olsun gençliği uyandıracak bir çalışma.

Avatar
mesut kutlu 6 yıl önce

Milliyetçiliği ayaklar altına alan ve (Türkçülük bölücülüktür) diyen zihniyete % 82 oranında destek vermeye devam edecek misiniz?

Misafir Avatar
a.mehdi öztürk 5 yıl önce @mesut kutlu

tek devlet,,,millet,,,,,vatan,,,,bayrak,,dolayısıyla c.Allah yar ve yardımcımız olsun,

Beğenmedim! (2)
Avatar
Sinan Kaya 7 yıl önce

Bu önemli bilgi ile; içerde dışarda bizden medet uman bel bağlayanların ne kadar masum ve kin kusanların ise bizi anlayamamaları kemik peşinde ki k..klilten olsa gerek.

Avatar
CELALETTİN ATAYETER 7 yıl önce

Allah razı olsun başkanım. Biz eğer büyük bir milletsek geçmişte bizlerin bu günlere gelmesine vesile olan başta şehitlerimiz ve gazilerimiz olmak üzere milletimize hizmeti geçen herkesi en güzel şekilde hakkını vererek anmak ve yaşatmak zorundayız.